فایل دانشگاهی – بررسی جایگاه حیات طیبه در سند تحول بنیادین تعلیم و تربیت ایران

فصل اول
 مقدمه:
 
حیات طیبه یکی از مقولات بنیادی در اندیشه‌ی بشر معاصر است. مسلمان و غیرمسلمان از منظر خاص خود این موضوع را موردمطالعه قرار داده‌اند و با توجه به دیدگاه‌های مکتبشان از آن تعریفی ارائه داده‌اند.
اصطلاح حیات طیبه برگرفته از قرآن کریم (آیه‌ی ۹۷ سوره نحل) است. حیات پاک در اصطلاح اسلامی نوعی زندگی است که انسان در ارتباط باخدا به آن دست می‌یابد و با دست یافتن به آن در همه‌ی ابعاد وجودی خود از پلیدی برکنار خواهد ماند. این ابعاد شامل جسم، اندیشه و اعتقاد، میل، اراده و عمل است. (باقری،۱۳۸۹)
قرآن حیات طیبه را به‌عنوان حیات واقعی بیان نموده است. حیات طیبه اثر خاص و محصول نوعی زندگی است که در آن التزام و پای بندی به احکام و معارف دین، تحقق عینی و عملی یافته است. در حیات طیبه طهارت و پاکی، جمیع شئون انسان‌ها را در برگرفته و اعتقادات و اخلاقیات و اعمال و رفتار مردم تطهیر شده و معارف و مسائل اخلاقی و احکام الهی، مطهر و پاک‌کننده‌ی زندگی انسان‌هاست. (علی‌اکبری،۱۳۹۰)
در مبانی نظری تحول بنیادین نظام تعلیم و تربیت ایران نیز حیات طیبه به‌عنوان وضع مطلوب زندگی بشر بر اساس نظام معیار ربوبی است که با انتخاب و التزام آگاهانه و اختیاری این نظام معیار در همین زندگی دنیایی و در جهت تعالی آن از سوی خداوند به انسان اعطا می‌شود و تحقق آن باعث دستیابی به‌غایت اصیل زندگی انسان یعنی قرب الی الله خواهد شد.
از مفهوم تربیت تعاریف متعددی ارائه‌شده است ولی در مبانی نظری سند تحول بنیادین تعلیم و تربیت ایران به‌عنوان مهم‌ترین سند اجرایی در حوزه آموزش‌وپرورش تربیت عبارت است از:”فرایند تعاملی زمینه‌ساز تکوین و تعالی پیوسته هویت متر بیان، به صورتی یکپارچه و مبتنی بر نظام معیار اسلامی به‌منظور هدایت ایشان در مسیر آماده شدن جهت تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه‌ی ابعاد”(مبانی نظری سند تحول بنیادین تعلیم و تربیت)
با توجه به اینکه هدف همه‌ی فعالیت‌های تربیتی نیل به قرب الی الله بیان‌شده است و راه رسیدن به این هدف متعالی نیز در تحقق مراتب حیات طیبه عنوان‌شده است و با عنایت به نقش کلیدی آموزش‌وپرورش در تربیت نیروی انسانی موردنیاز جامعه، بررسی جایگاه حیات طیبه در مبانی نظری سند تحول بنیادین تعلیم و تربیت و شناسایی نقش آموزش‌وپرورش در فراهم آوردن زمینه‌ی تحقق حیات طیبه اهمیت زیادی دارد.
در این فصل ضمن بیان مسئله و بیان اهمیت و ضرورت تحقیق ازلحاظ عملی و نظری و بیان اهداف و سؤالات پژوهش به تعریف واژگان و مفاهیم خواهیم پرداخت.
۱ ـ ۱ بیان مسئله:
تعلیم و تربیت همواره از دغدغه‌های مصلحان و متفکران بوده و تعاریف متعددی از آن ارائه داده‌اند. طبق تعریفی که از تربیت در فلسفه تربیت در ایران (سند تحول بنیادین آمورش و پرورش) بیان‌شده است تربیت عبارت است از “فرایند تعاملی زمینه‌ساز تکوین و تعالی پیوسته هویت متر بیان، به صورتی یکپارچه و مبتنی بر نظام معیار اسلامی به‌منظور هدایت ایشان در مسیر آماده شدن جهت تحقق آگاهانه و اختیاری مراتب حیات طیبه در همه‌ی ابعاد. (مبانی نظری تحول بنیادین در نظام تعلیم و تربیت رسمی عمومی جمهوری اسلامی ایران،۱۳۹:۱۳۹۱)
اگر تعلیم و تربیت را صیرورت و تحول آدمی از وضع موجود به وضع مطلوب تلقی کنیم، بدون شک این تحول، نیازمند به آگاهی از هدف و مجموعه اهدافی است که جهت و مسیر حرکت و سرانجام، منزل نهایی آن را مشخص می‌سازد. آنچه به نام فلسفه آموزش‌وپرورش و یا فلسفه و اصول آموزش‌وپرورش نامیده می‌شود، بیشتر جنبه‌ای است از فلسفه که به

علمی : بررسی جایگاه مؤلفه های هوش فرهنگی در سند برنامه درسی ملی ایران …

۲-۱۱-۱ الگوی مراحل شش گانه ارلی و موساکوفسکی   ۳۷
۲-۱۱-۲ الگوی قواعد مشارکت تومای و اینکسون ۳۸
۲-۱۱-۳ الگوی حلقه های سه گانه باووک و همکاران ۳۹
۲-۱۲ ویژگی های مؤثر در هوش فرهنگی   ۴۰
۲-۱۳ پیشینه تحقیق   . ۴۰
۲-۱۳-۱ تحقیقات داخلی   ۴۰
۲-۱۳-۲ تحقیقات خارجی . ۴۵
۲-۱۴ سند برنامه درسی ملی ایران   ۴۸
۲-۱۵ سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ۵۱
۲-۱۶ چارچوب مفهومی پژوهش ۵۳
فصل سوم : روش شناسی تحقیق .  ۵۴
مقدمه  ۵۵
۳-۱ روش پژوهش .  ۵۷
۳-۲ جامعه آماری .  ۵۸
۳-۳ نمونه و روش نمونه گیری  ۵۸
۳-۴ ابزار پژوهش . ۵۸
۳-۵ روایی و پایایی ۵۸
۳-۶ روش اجرا و جمع آوری اطلاعات پژوهش . ۵۹
۳-۷ روش تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش . ۶۰
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های پژوهش . ۶۲
مقدمه ۶۳
فصل پنجم : بحث، نتیجه گیری و پیشنهادات ۸۷
۵-۱ نتایج بررسی پرسشهای پژوهش . ۸۸
۵-۲ پیشنهادات . ۹۳
۵-۲-۱ پیشنهادهای اجرایی ۹۳
۵-۲-۲ پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی ۹۳
۵-۳ محدودیت های پژوهش ۹۴
منابع فارسی و انگلیسی .  ۹۵
مقدمه
رشد روزافزون تعاملات و مبادلات بین المللی و ناهمگونی نیروی کار، توجه بسیاری از صاحب‌نظران مدیریت و کسب و کار را به شناسایی و تقویت قابلیتهایی که به حضور اثربخش در محیط‌های بسیار پیچیده و پویای جهانی بینجامد، معطوف کرده است. در میان این قابلیتها، هوش فرهنگی مهمترین ابزاری است که می توان برای مواجهه مناسب با موقعیتهای چندفرهنگی به کار گرفت. هوش فرهنگی کمک می کند با درک سریع و صحیح مؤلفه های فرهنگی مختلف، رفتاری متناسب با هر یک از آنها بروز دهیم.
در میان مهارتهای مورد نیاز قرن ۲۱، توانایی تطبیق مستمر با افرادی از فرهنگهای مختلف و توانایی اداره ارتباطات بین فرهنگی حائز اهمیت است. محیط کار جهانی، نیاز به افرادی دارد که با فرهنگهای مختلف آشنا باشند و بتوانند با افراد سایر فرهنگها ارتباط مناسب برقرار کنند. برای این منظور، افراد نیاز به هوش فرهنگی دارند. مدیران مناسب سازمانهای امروزی، مدیرانی خواهند بود که علاوه بر برخوردار بودن از مهارتهای فردی و تکنیکی بالا، از هوش فرهنگی و عاطفی مناسبی برخوردار باشند. به عبارت بهتر برای کسب توانایی درک بالای احساسی مؤثر، برخورداری از هوش فرهنگی مناسب از ضروریات است.
۱-۱ بیان مسأله
بسیاری از سازمانهای قرن بیست و یکم چندفرهنگی هستند. محصولی که در یک کشور طراحی می شود، شاید در ۱۰ کشورتولید شود و در بیش از ۱۰۰ کشور به فروش برسد. این واقعیت سبب پویایی فراوان روابط در محیط های چندفرهنگی شده است، به نحوی که تفاوت در زبان، قومیت، سیاستها و بسیاری خصوصیات دیگر می تواند به عنوان منابع تعارض بالقوه ظهور کند و در صورت نبود درک صحیح، توسعه روابط کاری مناسب را با مشکل مواجه سازد(تری یاندیس[۱]۲۰۰۶، ص۲۵).
این دشواریهای ادراکی سبب ارائه مفهومی نوین در مباحث شناختی شده است که با نام”هوش فرهنگی” شناخته می شود. در شرایط کاری کنونی که تنوع و جهانی سازی به صورت فزاینده ای رشد کرده است، این هوش قابلیت مهمی برای کارکنان، مدیران و سازمانها محسوب می شود.
در دنیایی که عبور از مرزها کاری عادی و ساده شده است، داشتن هوش فرهنگی یک نیاز حیاتی برای همه افراد است. چنانکه افراد موفق رمز برخورد با فرهنگ های گوناگون ملی، فراملی و سازمانی را به خوبی می آموزند و از آموزه های خود نهایت استفاده را می برند(تاون سنگ[۲]،۲۰۰۴).
هوش فرهنگی حوزه مدرنی از هوشمندی است، که امکان میانجیگری در فضاهای کاری متنوع را مطرح می کند. بعضی از جنبه های فرهنگی مسأله کاملا قابل دیدن است و آشکارا می توان این هوشمندی را درنحوه برخورد برخی افراد و در رفتارهایی که انجام می دهند مشاهده کرد .
فرهنگ ها برنامه هایی هستند که ما را هدایت می کنند تا به نحو خاصی عمل نماییم و مهمترین مفهومی که در اینگونه رفتارها قابل مشاهده است و توجیه گر رفتار کسانی است که در یک فرهنگ مطابق باهنجارهای آن عمل می کنند. مفهوم، به هنجار بودن یا نرمال بودن است. قاعدتا نرمال بودن برای هرفرهنگی متفاوت از فرهنگ دیگر است، اما هر فرهنگ برای خود مفاهیمی از چگونه زیستن را مطرح می سازد. بنابراین هوش فرهنگی به افراد کمک می نماید که به نحو مؤثری تفاوتهای درون و بین فرهنگی راکنترل و مدیریت نمایند.
درهرحال فهم بیشترموقعیت ها و بخش های چالش برانگیز فرهنگ با عقاید، ارزش ها، انتظارات، نگرشها و مفروضه هایی مرتبطند  که بطور آشکارا یا نهان قابل مشاهده و ارزیابی هستند. در عین حال کسی که دارای هوش فرهنگی بالایی است،  این آمادگی را دارد که اختلاف فرهنگی رادرک نموده و با قدرت در این عرصه که پراست از تفاوتها، فعالیت نماید .
فرهنگ های مختلف و حتی در خرده فرهنگ ها در درون یک فرهنگ ملی طیف وسیعی از احساسات وعواطف وجود دارد. بنابراین اثرات تفاوتهای فرهنگی و مدیریت این گونه تنوعات از مقوله های پیچیده می باشد(هریس و مورن[۳]،۲۰۰۴،ص۱۵۰). تحقیقات نشان می دهند که تفاوت های بین فرهنگ های ملی، یکی از عوامل مهم تعیین کننده ی نوع رفتار، می باشد(بارکر[۴]، ۲۰۰۵،گرین و هیل[۵]،۲۰۰۵، ص۳۵۱). کسی که دارای هوش فرهنگی بسیار بالایی است،  حصارهای فرهنگی را درک نموده و می داند همین حصارهاست که می تواند رفتار ما و دیگران را چارچوب بندی نماید و می تواند نحوه فکرکردن و واکنش نشان دادن را درموقعیت های مختلف

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  ۴۰y.ir  مراجعه نمایید.

توجیه نماید. و همین فرد قادر است این بندها و حصارها را کاهش دهد(انگ، ریو[۶]،۲۰۰۵). این افراد قادرند به آسانی اختلاف ها را رفع نموده و نوعی هم افزایی(سینرژی) فرهنگی را به وجود آورند. این هم افزایی برای حل مسایل، کسب دیدگاه های نوین وافزایش علاقمندیها و متنوعات مختلف در درون فضای کاری مناسب می باشد(انگ، ریو،۴۵:۲۰۰۵).
هوش فرهنگی یک قلمرو و یک حوزه جدید از هوش را ارائه می کند، که در کل به عنوان توانایی و قابلیت برقراری ارتباط مؤثر و کارآمد با افرادی با پیشینه متفاوت تعریف می شود. هوش فرهنگی بینش هایی را درباره توانایی ها و قابلیت های افراد برای از عهده موقعیت های چند فرهنگی بر آمدن، درگیر شدن در معادلات بین فرهنگی و عمل کردن در گروه های کاری متفاوت از نظر فرهنگی فراهم می کند(لوگو۵،۲۱:۲۰۰۷). بنابراین تحقیق و بررسی برای توسعه و تأیید هوش فرهنگی لازم می باشد.
مرکز هوش فرهنگی۶، یک الگوی چهاربعدی برای سنجش هوش فرهنگی، که مهم ترین چارچوب مفهومی هوش فرهنگی نیز محسوب می شود، معرفی کرده که در این تحقیق از آن استفاده شده است و ابعاد این مقیاس شامل:
هوش فرهنگی فرا شناختی: بدین معناست که فرد چگونه تجربیات میان فرهنگی را درک می کند. این استراتژی بیانگر فرایندهایی است که افراد برای کسب و درک دانش فرهنگی به کار می برند. این امر زمانی اتفاق می افتد که افراد در مورد فرایندهای فکری خود و دیگران قضاوت می کنند. استراتژی هوش فرهنگی شامل تدوین استراتژی پیش از برخورد میان فرهنگی، بررسی مفروضات در حین برخورد و تعدیل نقشه های ذهنی در صورت متفاوت بودن تجارب واقعی از انتظارات پیشین می باشد.
هوش فرهنگی شناختی: دانشی است که بیانگر درک فرد از تشابهات و تفاوتهای فرهنگی است و دانش عمومی و نقشه های ذهنی و شناختی فرد از فرهنگ های دیگر را نشان می دهد. این جنبه مبتنی برشناخت نظام های اقتصادی و قانونی، هنجارهای موجود در تعاملات اجتماعی، عقاید مذهبی، ارزش های زیبایی شناختی و زبان فرهنگ های دیگر می باشد.
هوش فرهنگی انگیزشی: میزان تمایل فرد به تجربه نمودن فرهنگ های دیگر و ارتباط با افراد مختلف درسایر فرهنگها را نشان می دهد. این انگیزه شامل ارزش درونی افراد برای تعاملات چند فرهنگی و اعتماد به نفسی است که به فرد اجازه می دهد که در موقعیتهای فرهنگی مختلف به صورتی اثر بخش عمل کند.
هوش فرهنگی رفتاری: این امر قابلیت فرد را در سازگاری با رفتارهای کلامی و غیرکلامی که برای برخورد با فرهنگهای مختلف مناسب هستند، نشان می دهد. رفتار هوش فرهنگی مجموعه ای از پاسخ های رفتاری منطقی را که در موقعیتهای مختلف به کار می آیند و متناسب با یک تعامل خاص یا موقعیت ویژه ازقابلیت اصلاح وتعدیل برخوردارند شامل می شود.
تحقق ارزش ها و آرمان های متعالی انقلاب اسلامی مستلزم تلاش همه جانبه در ابعاد فرهنگی، علمی،  اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است. عرصه تعلیم وتربیت از مهم ترین زیر ساخت های تعالی همه جانبه کشور و ابزار جدی برای ارتقای سرمایه انسانی شایسته کشور، در عرصه های مختلف است و تحقق آرمان های متعالی انقلاب اسلامی ایران مانند احیای تمدن عظیم اسلامی، حضور سازنده، فعال و پیشرو در میان ملت ها و کسب آمادگی برای برقراری عدالت و معنویت درجهان درگرو تربیت انسان های عالم، متقی، آزاده و اخلاقی است. تعلیم و تربیتی که تحقق بخش حیات طیبه، جامعه عدل جهانی و تمدن اسلامی ایرانی باشد. در پرتو چنین سرمایه انسانی متعالی است که جامعه بشری آمادگی تحقق حکومت جهانی انسان کامل را یافته است و در سایه چنین حکومتی ظرفیت و استعدادهای بشر به شکوفایی وکمال خواهد رسید. تحقق این هدف نیازمند ترسیم نقشه راهی است که در آن نحوه طی مسیر، منابع و امکانات لازم، تقسیم کار درسطح ملی و الزامات در این مسیر به صورت شفاف و دقیق مشخص شده باشد. در تهیه سند ملی تحول بنیادین آموزش و پرورش کوشش شده تا با الهام گیری ازاسناد بالادستی وبهره گیری از ارزش های بنیادین آنها و توجه به اهداف راهبردی نظام جمهوری اسلامی ایران، چشم انداز و اهداف تعلیم وتربیت درافق ۱۴۰۴ هجری شمسی تبیین شود. تحول بنیادین در نظام آموزش و پرورش، مبتنی برآرمان های بلند نظام اسلامی باید معطوف به چشم اندازی باشد که در افق روشن ۱۴۰۴ ترسیم گر ایرانی توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه باهویتی اسلامی انقلابی و الهام بخش جهان اسلام همراه با تعاملی سازنده و مؤثر در عرصه روابط بین المللی است.
اگرچه در سه دهه گذشته تلاش های وافری از طرف مسئولان و دست اندرکاران نظام تعلیم وتربیت برای بهبود و اصلاح نظام آموزشی کشور به عمل آمدکه نتایج مثبت و مفیدی نیز برجای گذاشته است؛ ولی هنوز آموزش و پرورش با چالش های جدی روبه رو است و برون داد آن درطراز جمهوری اسلامی ایران و پاسخگوی تحولات محیطی و نیازهای جامعه نمی باشد. از این رو تأکیدات  رهبرانقلاب اسلامی مبنی بر ضرورت تحول بنیادی در آموزش و پرورش با تکیه برفلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ایرانی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی برای تحول و پرهیز از الگوهای وارداتی، کهنه و تقلیدی محض، چراغ راه برون رفت ازچالش های نظام آموزشی کشوراست.
” برنامه درسی ملی “سندی است که نقشه کلان برنامه درسی و چارچوب نظام برنامه ریزی درسی کشور را به منظور تحقق اهداف آموزش و پرورش نظام جمهوری اسلامی ایران تعیین و تبیین می نماید. تولید برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران بر اساس مبانی، ارزش
ها و اهداف تربیت اسلامی و با بهره گرفتن ازتوانمندی های بومی و ملی و بهره برداری از تجربه های معتبر و موفق جهانی ، در پاسخ به نیازها و مطالبات جامعه پویای ایران اسلامی، الگوی تازه ای از برنامه درسی و تربیتی را ارائه می دهد و گامی مهم در راستای مستند سازی و کیفیت بخشی نظام تعلیم و تربیت کشور است.
برنامه درسی ملی به عنوان یکی از زیر نظامهای اصلی سند تحول بنیادین و به منزله نقشه جامع یادگیری، زمینه ایجاد تحول همه جانبه، گسترده و عمیق در مفاهیم و محتوای آموزشی را فراهم می آورد. رسالت برنامه درسی ملی فراهم آوردن ساز و کارهای مناسب برای طراحی، تدوین، اجرا و ارزشیابی از برنامه های درسی در سطوح ملی تا محلی می باشد تا مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، مفاهیم آموزشی و تربیتی به صورت نظام مند و ساختار یافته در اختیار کودکان و نوجوانان قرار گیرد و محیطی با نشاط و مدرسه ای دوست داشتنی را به تصویر بکشاند.
با توجه به هوش فرهنگی، مؤلفه های آن و وسعت مفاهیم در برگیرنده این هوش همچون احترام گذاشتن به دانش فرهنگی مردم فرهنگهای مختلف، شناخت نظامهای حقوقی و اقتصادی دیگر فرهنگها، قدرت اجتماعی کردن خود در یک فرهنگ نا آشنا و قدرت تغییر رفتار کلامی در تعامل فرهنگی در صورت نیاز و. و بیشترین کاربرد این نوع از هوش در بحثهای مدیریت و عدم توجه کافی در حوزه علوم تربیتی این سئوال ایجاد می شود که به چه میزان به هوش فرهنگی در نظام تعلیم و تربیت رسمی ایران توجه شده است؟
نظام تعلیم و تربیتی که هدف آن، پرورش و تربیت انسان های عالم، اخلاق مدار و موفق در روابط بین المللی است و پرورش یافتگانی که توان برخورد صحیح در تعاملات بین فرهنگی را داشته باشند. با توجه به تنوع فرهنگی موجود در ایران ضروری است، سند برنامه درسی ملی ایران و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که پایه و اساس نظام تعلیم و تربیت در ایران است، مورد بررسی قرار گیرد تا جایگاه و میزان توجه به مؤلفه های هوش فرهنگی در این دو سند آشکار شود.
اکنون پس از تدوین و اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند برنامه درسی ملی ایران، این انتظار می رود که با توجه به بازنگری در سیاست ها و تغییر زیر بنای نظام آموزشی به مقوله هوش فرهنگی توجه لازم شود، و نمود آن در برنامه درسی تمام مقاطع تحصیلی در سطوح ملی تا محلی مشاهده شود که در پژوهش حاضر این موضوع مورد بررسی قرار می گیرد.
مسأله پژوهش حاضر ” جایگاه مؤلفه های هوش فرهنگی در محتوای سند برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ”  است، بنابر این مؤلفه های هوش فرهنگی در محتوای  سند برنامه درسی ملی و سند تحول بنیادین چه جایگاهی دارد؟
۱-۲ اهمیت وضرورت پژوهش
هوش فرهنگی، توانایی افراد برای رشد شخصی از طریق تداوم یادگیری و شناخت بهتر میراثهای فرهنگی، آداب و رسوم و ارزشهای گوناگون و رفتار مؤثر با افرادی با پیشینه فرهنگی و ادراک متفاوت است(ارلی و آنگ[۷]، ۲۰۰۴). هوش فرهنگی را به عنوان قابلیت فرد برای سازگاری مؤثر با قالب های نوین فرهنگی تعریف می کنند و ساختار هوش فرهنگی را به انواع دیگرهوش از جمله هوش عاطفی و اجتماعی مربوط میدانند.
هوش فرهنگی، قابلیت و توانایی یک فرد برای عملکرد موثر در موقعیت هایی است که از نظر فرهنگی متفاوت می باشند. هوش فرهنگی بینش هایی را درباره توانایی و قابلیت های افراد برای برآمدن از عهده ی موقعیت های چند فرهنگی، درگیر شدن در تعاملات بین فرهنگی و عملکرد در گروه های کاری متفاوت از نظر فرهنگی، فراهم می کند (لوگو ،۲۱:۲۰۰۷).
انجام پژوهش حاضر می تواند فوائد نظری و عملی در بر داشته باشد که شامل :

 

 

 

 

 

1. به توجه بیشتر جایگاه مؤلفه های هوش فرهنگی در سند برنامه درسی ملی ایران و سند تحول بنیادین آموزش و پرورش کمک نماید.
2. باعث گسترش دانش نظری با توجه به جایگاه هوش فرهنگی شود.
3. باعث شناسایی ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی شود.
4. کارشناسان و دست اندرکاران امور فرهنگی را در توجه به هوش فرهنگی یاری رساند.
5. به برنامه ریزان درسی در لحاظ کردن مؤلفه های هوش فرهنگی کمک نماید.

سامانه پژوهشی – بررسی رابطه ارزش­های شخصی و حمایت اجتماعی با اضطراب مرگ در زنان و مردان …

۲-۲- ارزش­های شخصی.۱۲

 

۲-۲-۱- تعریف ارزش­های شخصی.۱۲

 

۲-۲-۲- منشا پیدایش ارزش­ها۱۳

 

۲-۲-۳- ماهیت ارزش­ها۱۴

 

۲-۲-۴- نقش و اهمیت ارزش­ها۱۵

 

۲-۲-۵- شکل گیری و تحول ارزش­ها۱۵

 

۲-۲-۶- تعارض ارزش­ها۱۶

 

۲-۲-۷- کارکرد ارزش­ها۱۶

 

۲-۲-۸- ارزش­ها از دیدگاه نظریه­ های های روانشناسی.۱۷

 

۲-۲-۸-۱- نظریه وبر.۱۷

 

۲-۲-۸-۲-  نظریه اشپرانگر۱۷

 

۲-۲-۸-۳- نظریه روان­کاوی.۱۸

 

۲-۲-۷-۴- نظریه وجودی.۱۸

 

۲-۲-۸-۵- رویکرد انسان­گرایانه آلپورت۱۹

 

۲-۲-۸-۶- نظریه هافمن.۱۹

 

۲-۲-۷-۷- نظریه راکیچ۱۹

 

۲-۲-۸-۸- نظریه اولویت­های ارزشی شوارتز .۲۰

 

۲-۳- حمایت اجتماعی۲۵

 

۲-۳-۱- تعاریف حمایت اجتماعی.۲۵

 

۲-۳-۲- انواع حمایت اجتماعی۲۸

 

۲-۳-۳- منابع حمایت اجتماعی۳۰

 

۲-۳-۴- نظریه­ های مربوط به حمایت اجتماعی.۳۲

 

۲-۳-۴-۱- دیدگاه روان پویشی.۳۲

 

۲-۳-۴-۲- دیدگاه روانی – اجتماعی.۳۲

 

۲-۳-۴-۳- رویکرد انسان­گرا.۳۳

 

۲-۳-۴-۴- دیدگاه شناختی.۳۴

 

۲-۳-۴-۵- دیدگاه یادگیری اجتماعی – شناختی۳۴

 

۲-۳-۵- مدل­های مطرح شده پیرامون حمایت اجتماعی۳۵

 

۲-۳-۵-۱- مدل اپی ژنتیک۳۵

 

۲-۳-۵-۲- مدل سلسله مراتبی جبرانی.۳۶

 

۲-۳-۵-۳- مدل صمیمیت۳۶

 

۲-۳-۵-۴- مدل تعداد حمایت کننده­ های در دسترس۳۶

 

۲-۳-۵-۵- نظریه دو عاملی سلامت هیجانی۳۷

 

۲-۳-۵-۶- چشم­انداز محیط نگر.۳۷

 

۲-۳-۵-۷- چشم­انداز تفاوت فردی.۳۸

 

۲-۳-۵-۸- تئوری نظام شبکه ­های ارتباطی۳۸

 

۲-۳-۵-۹- مدل در دسترس بودن حمایت اجتماعی.۳۹

 

۲-۳-۵-۱۰- مدل سپر در برابر استرس.۳۹

 

۲-۳-۵-۱۱- نظریه اثر اصلی یا تاثیر مستقیم۴۰

 

۲-۴- اضطراب مرگ.۴۰

 

۲-۴-۱- تعریف مرگ.۴۰

 

۲-۴-۲- مراحل مرگ.۴۱

 

۲-۴-۳- شکل­ گیری مفهوم مرگ۴۱

 

۲-۴-۴- تعریف اضطراب مرگ.۴۱

 

۲-۴-۵- انواع اضطراب مرگ.۴۲

 

۲-۴-۶- دیدگاه­های نظری مربوط به مرگ.۴۴

 

۲-۴-۶-۱- روانکاوی۴۴

 

۲-۴-۶-۲- وجودگرایی۴۴

 

۲-۴-۶-۳- نظریه کوبلر- راس۴۶

 

۲-۴-۷- اضطراب مرگ از دیدگاه اسلام۴۷

 

۲-۴-۸- ترس از مرگ به مثابه اضطرابی واقعی.۴۸

 

۲-۵- پیشینه تحقیقاتی.۵۰

 

۲-۵-۱- تحقیقات انجام شده در زمینه ارزش های شخصی.۵۰

 

۲-۵-۲- تحقیقات انجام شده در زمینه حمایت اجتماعی۵۱

 

۲-۵-۳- تحقیقات انجام شده در زمینه اضطراب مرگ.۵۴

 

فصل سوم۵۶

 

۳-۱- روش و طرح پژوهش.۵۷

 

۳-۲- جامعه آماری تحقیق، روش نمونه گیری و حجم نمونه۵۸

 

۳-۳- موقعیت، شیوه اجرا و جمع­آوری اطلاعات۵۷

 

۳-۴- ابزار گردآوری داده­ ها.۵۷

 

۳-۵- اعتبار مقیاس­های پژوهش بر اساس تحلیل عاملی تأییدی۵۸

 

۳-۶- مقیاس اضطراب مرگ.۵۸

 

۳-۶-۱- پایایی مقیاس اضطراب مرگ۵۹

 

۳-۶-۲- اعتبار سازه مقیاس اضطراب مرگ۵۹

 

۳-۷- مقیاس حمایت اجتماعی۶۰

 

۳-۷-۱- پایایی مقیاس حمایت اجتماعی.۶۱

 

۳-۷-۲- اعتبار سازه مقیاس حمایت اجتماعی.۶۱

 

۳-۸- مقیاس زمینه­یاب ارزشی شوارتز (SVS).62

 

۳-۸-۱- پایایی مقیاس زمینه­یاب ارزشی شوارتز (SVS)63

 

۳-۸-۲- اعتبار سازه مقیاس زمینه­یاب ارزشی شوارتز (SVS)63

 

۳-۹- روش­های آماری۶۴

 

فصل چهارم۶۵

 

۴-۱- شاخص‌های آمار توصیفی.۶۶

 

۴-۲- یافته­ های استنباطی.۷۱

 

فصل پنجم۷۷

 

۵-۱- بحث و نتیجه ­گیری۷۸

 

۵-۲- محدودیت­های پژوهشی۸۶

 

۵-۳- پیشنهادها۸۶

 

۵-۳-۱- پیشنهادهای پژوهشی .۸۶

 

۵-۳-۲- پیشنهادهای کاربردی۸۶

 

منابع.۸۸

 

منایع فارسی.۸۹

 

منابع لاتین۹۵

 

مقدمه

 

انسان در طول تاریخ همیشه به نحوی دستخوش دگرگونی، تغییر و تحولاتی بوده است. این تغییرات باعث شده است که انسان مجبور باشد خود را با این شرایط جدید سازگار کند. یکی از این تغییرات پدیده مرگ است. مرگ، شخصی­ترین و حتمی­ترین واقعیت درونی انسان­ها است. تفکر درباره مرگ بخش انفکاک­ناپذیری از روند زیستن بوده است که شاید بتوان ادعا کرد که بدون آن و ترس­های ناشی از آن، انگیزش کافی برای حیات وجود نخواهد داشت. از آن­جایی که مرگ بخش اجتناب­ناپذیر در زندگی هر فردی است، اشتغال فکری افراد در رابطه با مرگ و مردن نیز از امور اجتناب­ناپذیر می­باشد یکی از مهمترین ملاحظات بشر در ارتباط با مرگ و مردن موضوع ترس (هراس) از مرگ یا اضطراب مرگ است. اگر وجود ترس در انسان را واکنشی طبیعی بدانیم، هیچ ترسی طبیعی­تر از هراس بشر از مرگ نیست. از سوی دیگر شاید بتوان مرگ را بزرگترین و مهمترین سرچشمه ترس­ های آدمی دانست. واکنش­های هیجانی از ترس و جلوه­های گوناگون آن آغاز می­شود و سایر انواع عواطف را  نیز دربرمی­گیرد. در این میان بیشتر، عواطف آزاردهنده مانند اضطراب، افسردگی، خشم و احساس گناه دارد (مورین و ولش[۱]، ۲۰۰۶). اضطرابی که در برابر مرگ ایجاد می­شود پدیده­ای طبیعی و دارای ارزش زیست­شناختی است، زیرا در غیاب این اضطراب، حیات در معرض خطر قرار می­گیرد. لذا این اضطراب از اجزای سازنده نهاد بشری و عاملی ضروری برای استمرار حیات فردی است. اما ترس از مرگ زمانی به عنوان یک آشفتگی هیجانی تلقی می­گردد که از حد طبیعی خود خارج شود و فرد را دچار استیصال و درماندگی نماید. به طوری که اشتغال فکری در مورد مرگ مانع از طی شدن روند طبیعی زندگی گردد. این نوع اضطراب در مبتلایان به بیماری­های مزمن و طولانی شایع­تر است (بلسکی[۲]، ۱۹۹۹). افراد بیمار با توجه به ویژگی­های مربوط به بیماری، از وضعیت جسمی و روانی خاصی برخوردارند که ممکن است موانع و محدودیت­هایی را در زندگی برای آن­ها ایجاد کند و این موانع منجر به سرخوردگی و انزوا از فعالیت های اجتماعی می­شود. این کناره­گیری و اجتناب­ها خود زمینه ساز حالات افسردگی و اضطرابی می­شود. افراد بیمار با توجه به ماهیت بیماری خود در معرض اضطراب مرگ هستند و این اضطراب همان طور که گفته شد در بیماری­های مزمن مانند سرطان­ها، بیماری های قلبی، ایدز، ام اس و هپاتیت بیشتر مشاهده می­شود. در نتیجه بجاست که با فراهم کردن بسترهای حمایتی در جامعه و با شناسایی مشکلات و موانعی که در زندگی بیماران وجود دارد، در جهت رفع مشکلات، ارتقای روحیه و افزایش امیدواری و کاهش حالات افسردگی و اضطرابی بیماران تلاش شود. این پژوهش نیز با هدف شناخت عوامل ارزیابی­کننده درونی موثر بر نگرش بیماران (ارزش­ها) و تاثیر منابع تقویتی (حمایت اجتماعی) در اضطراب مرگ بیماران صورت گرفته است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  fotka.ir  مراجعه نمایید.

 

 

 

 

۱-۲- بیان مساله

 

بیماری تصلب چندگانه[۳] که به اختصار به آن ام اس (MS) گفته می­شود، یک بیماری مزمن دستگاه اعصاب مرکزی (یعنی مغز و نخاع) می­باشد. در حال حاضر در حدود دو میلیون نفر در سرتاسر دنیا دچار این بیماری می­باشند. ام اس، بیماری مزمن و ناتوان­کننده ­ای است که ماده سفید مغز را درگیر می­ کند. دمیلینیزه شدن ماده سفید سبب ایجاد اختلالات و عوارضی در دستگاه عصبی می­شود (حسن­علیزاده و صدر­خوانلو، ۱۳۸۰). نمی­توان علت خاصی را در بروز این بیماری دخیل دانست اما مجموعه ­ای از علل محیطی، عفونی، ژنتیکی، ایمنی، ویروس­ها، سموم، سوخت و ساز و موادی چون اکسیدنیتریک در بروز آن دخیل اند (براون[۴]، ۲۰۰۵).

 

ام اس معمولاً درمان قطعی ندارد، هدف اصلی درمان ام اس، متوقف کردن ناتوانی پیشرونده ناشی از حملات حاد، ام اس عودکننده، بهبود یابنده یا پیشرونده مزمن است و به این منظور از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها[۵] و اینترفرون­ها[۶]یی مانند آونکس[۷] و اینترفرون بتا – ۱ ب[۸] استفاده می شود (براون، ۲۰۰۵؛ جنتی، عظیمی و محمودی، ۱۳۸۱). اما، ممکن است حادثه بزرگتر از تغییر جسمی، تغییرات روحی و روانی آن­ها باشد. روان بیمار ام .اس تحت تأثیر جسم وی قرار می­گیرد و سخت وی را آزار می­دهد(روگلیاتی[۹] و همکاران، ۲۰۰۶؛ جاناردان و باکسی[۱۰]، ۲۰۰۲).

 

سلامت روان از اهم مسائل بهداشتی است و چگونگی تفکر، احساس و عملکرد ما را در مواجهه با موقعیت­های زندگی نشان داده و به درک ما از خود و زندگی معنی می­دهد، به طوری که در تعریف، به عنوان علمی برای بهزیستی، رفاه اجتماعی و سازش منطقی با پیش­آمدهای زندگی قلمداد می­شود (روگلیاتی و همکاران، ۲۰۰۶).

 

اهمیت پرداختن به جنبه­ های روانی سلامت بر کسی پوشیده نیست . یکی از مهم­ترین دلایل اهمیت بهداشت روان، شیوع بالا و ناتوان­کننده و نیز بسیار شدید و طولانی بعضی از اختلالات روانی است، بطوریکه طبق گزارش مجامع علمی، حدود نیم میلیارد نفر از مردم دنیا از اختلالات روانی و مغزی رنج می­برند و میلیون­ها فراموش شده درد و رنج خود را پشت دیوارهای ناامیدی نه تنها در سکوت و انزوا، بلکه در احساس شرمساری، محرومیت و مرگ تحمل می­ کنند سلامت روان در بیماران مبتلا به ام اس به دلیل درگیری وسیع ماده سفید، دچار اختلال می شود . در همه­گیرشناسی[۱۱] ام اس وارد شدن ضربه های روحی و استرس نیز دخیل است (جنتی، عظیمی و محمودی، ۱۳۸۱).

 

کی از مواردی که می ­تواند در ارتباط با بیماران ام اس بررسی شود میزان اضطراب مرگ[۱۲] افراد و دیدگاه آنان نسبت به مرگ است. مرگ واقعیتی اجتناب­ناپذیر است و هر شخصی ممکن است نسبت به آن برداشت و واکنش منحصر به فرد داشته باشد. مرگ به خاطر ماهیت پر از ابهامش، برای بسیاری از انسان­ها به صورت تهدیدآمیز جلوه می­ کند. جانسز[۱۳] و همکاران (۲۰۰۴) نشان دادند که مبتلایان به ام اس سطح بالایی از تنش و احساس شدید افسردگی را تجربه می­ کنند و از سلامت روان پائین برخوردار بودند و اضطراب بالایی را نسبت به مرگ گزارش داده­اند. بیماری ام اس به دلیل عدم درمان قطعی و بوجود آمدن محدودیت­های حرکتی برای بیمار و از دست دادن فعالیت­های عادی و روزمره که از ویژگی­های این بیماری است،  اثرات روانی منفی زیادی را در فرد ایجاد می­ کند و استرس و اضطراب وی را افزایش می­دهد که این به نوبه خود سبب تشدید بیماری می­شود.

 

اضطراب و ترس از مرگ در میان تمام فرهنگ­ها متداول است و گروه­ها و ادیان مختلف به طرق گوناگون با آن برخورد می­ کنند(هورتا و یاپ[۱۴]، ۲۰۰۶). از آنجایی که مرگ هرگز تجربه نشده و هیچ کس به وضوح آن را لمس نکرده است همه به نوعی در مورد آن دچار اضطراب هستند، ولی هرکس بنابر عوامل معینی درجات مختلفی از اضطراب مرگ را تجربه می­ کند و این اضطراب در بیماران بیشتر است (سینگ[۱۵]، سینگ و نیزامی[۱۶]، ۲۰۰۳).

 

درجات معینی از اضطراب مرگ از این جهت که فرد را مجبور می­ کند که از برخی شیوه ­های زندگی همراه با خطر دوری گزیند، می ­تواند سودمند تلقی شود. اگرچه باید تذکر داد که درجات خیلی زیاد اضطراب مرگ می ­تواند باعث اختلال در زندگی عادی روزانه فرد شود ( گایر[۱۷]، ۲۰۰۲).

 

تورسون[۱۸]و همکاران (۱۹۹۳)، در پژوهش خود که در رابطه با بیماران سرطانی انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که ۷۶% آنان دارای اضطراب مرگ بالایی بودند. همچنین گاسر[۱۹] و همکاران (۱۹۸۸) در تحقیق مشابهی با بیماران قلبی، به این نتیجه رسیدند که بیماران همواره، حتی زمانی که عمل موفقیت آمیز داشته اند و از لحاظ جسمی سالم هستند باز هم دارای اضطراب مرگ بوده و دید منفی نسبت به مرگ دارند.

 

در ارتباط با بیماران علاوه بر درمان­های دارویی حمایت خوب خانواده، دوستان و اعضای تیم درمانی از آن­ها ضرورت دارد تا خود را تنها احساس نکنند(عامر، ۱۳۸۰). با توجه به اینکه وضعیت روانی بیمار ام اس تحت تاثیر شرایط جسمانی وی قرار دارد، حمایت‌های‌ روانی‌، تشویق‌ و اطمینان‌ دادن‌ به‌ بیماران‌ جهت‌ کمک‌ به‌ جلوگیری‌ از پیدایش‌ ناامیدی‌ به‌ درمان‌ ضروری‌ است‌.

 

حمایت اجتماعی[۲۰] یکی از مهمترین شکل­های روابط اجتماعی است و برخورداری از آن و ادراک و تصور آن و همچنین نیاز به آن با توجه به سن، جنس، شخصیت و حتی فرهنگ می ­تواند متفاوت باشد. حمایت اجتماعی ادراک شده، احساس ذهنی از تعلق داشتن، مورد عشق و احترام بودن و پذیرفته شدن است. چنین احساسی، جایگاهی امن را برای فرد فراهم می­ کند که در آن با ایجاد روابط صمیمانه و نزدیک، به احساس ارزشمند بودن و در نتیجه خودپنداره­ای مثبت دست می­یابد و این همان سپر محافظ در برابر وقایع استرس­زا و فرصتی برای رشد و خود­شکوفایی است(نیسی، شهنی­ییلاق و فراشبندی، ۱۳۸۴).

 

سطوح متوسط شبکه اجتماعی و حمایت اجتماعی به طور دایمی در حال تغییر است و در رهبری و میزان این تغییرات تفاوت های فردی وجود دارد. با این حال تحقیقات نشان می­دهد افرادی که روابط اجتماعی بیشتری دارند، سلامتی بهتر و نرخ مرگ و میر کمتری در برابر بسیاری از بیماری­ها از جمله اختلالات قلبی – عروقی، ایدز[۲۱] و سرطان نشان می­ دهند (ویلز[۲۲]، آلایر[۲۳]، السن[۲۴] و  استفنس[۲۵]، ۲۰۰۷).

 

یالوم[۲۶] (۱۳۹۰)، عقاید مذهبی، داشتن ارتباطات صمیمانه و برخورداری از حمایت اجتماعی را باعث کاهش نگرانی و ترس از مرگ می­داند و از ارتباط صحیح و دوستانه با اطرافیان به عنوان ساده­ترین و موثر­ترین راه ایجاد شادی در بین انسان­ها نام می­برد.

 

و کورتنز[۲۷] و همکاران (۱۹۹۶) و  کارابلاتلا[۲۸] (۲۰۰۵ به نقل از حیدری و همکاران ۱۳۸۷) بیان می­ کنند که حمایت اجتماعی زمانی که به اندازه کافی ادراک شود، در دسترس باشد و فرد از دریافت آن خشنود شود، می ­تواند با ایجاد احساس کنترل بیشتر، افزایش اعتماد به نفس، کاهش تاثیر رویدادهای منفی زندگی، بهبود پریشانی­های عاطفی و افزایش کیفیت زندگی در ارتقای سلامت روان فرد موثر باشد.

 

یکی از مواردی که نیازها و خواسته­ های انسانی را تنظیم و فرد از طریق آن به ارزیابی رفتار خود و دیگران می ­پردازد و به تفسیر محیط و جایگاه خود می ­پردازد، ارزش­های شخصی[۲۹] افراد است (رضایی و احمدوند، ۱۳۸۴). نظام ارزشی، به عنوان درونی­ترین لایه­های شخصیت و هویت­شکل دهنده پایه­ های نظام نگرشی و رفتاری افراد تعریف شده و مفاهیم صریح و تلویحی در نظر گرفته شده است که از لحاظ ابزاری و هدفی برای فرد برتر است و بر روی جهت­گیری­های رفتاری و تصمیمات او تاثیرگذار می­باشد (پینکورات و سیلبرسن[۳۰]، ۲۰۰۴، به نقل از نیکوگفتار، ۱۳۸۶).

 

ارزش­ها نقش بسیار مهمی در زندگی افراد ایفا می­ کنند و تاثیر بارزی بر رفتار و عملکرد افراد دارند. مطالعات متعددی که در این  زمینه انجام شده است، نشان داده که دخالت نظام ارزشی فرد در اغلب موقعیت­ها موثر است(احمدی ۱۳۷۸). با نگرش به اوضاع و احوال اجتماعات بشری و نظام اجتماعی و بررسی رابطه حقوق و ارزش­ها درمی­یابیم که در پهنه گیتی و در طول تاریخ، اقوام و ملل زیادی با عقاید مختلف به وجود آمده است و ادیان و مکاتب بسیاری ظهور کرده­اند که دارای نقاط مشترک و وجوه افتراق بوده ­اند. اما آنچه که موجب جدایی انسان­ها از یکدیگر شده و موجد تزاحم و تعارض گشته است و بینش­های تک بعدی و یک سونگری را بوجود می­آورد، اختلال در ارتباط ارزش­ها بوده است (جلالوندیان، ۱۳۷۸).

 

بنابراین با توجه به اینکه ارزش­های شخصی، نگرش­ها و برداشت های افراد از جهان اطراف را تعیین می­ کند، می ­تواند در دیدگاه فرد نسبت به مرگ نقش بسزایی داشته باشد و این تاثیرگذاری می ­تواند در کنار متغیرهای دیگری صورت پذیرد و در این پژوهش سعی شده است تا نقش متغیر حمایت اجتماعی نیز مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که اکثر تحقیقات انجام شده متغیرهای ارزش­های شخصی، حمایت اجتماعی و اضطراب مرگ را بصورت جداگانه و با متغیرهای متفاوتی مطالعه کرده­اند و محقق نتوانسته است تحقیقی در این­باره بیابد، بنابراین مسأله­ اساسی در پژوهش حاضر بررسی رابطه ارزش­های شخصی و حمایت اجتماعی با اضطراب مرگ در بیماران ام اس است.

 

۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش

 

با در نظر گرفتن این مساله که ارزش­ها، نگرش­ها علایق از جنبه­ های بسیار مهم شخصیت هستند، کیفیت زندگی و چگونگی رفتار و مناسبت های افراد مستقیماً از نظام ارزشی و اصول اخلاقی که بدان پایبند هستند نشات می­گیرد (احمدی، ۱۳۶۸).

پژوهش – بررسی رابطه بین حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد سازمانی از دیدگاه کارکنان …

۲-۳-۲-۲. شرایط و ویژگیهای شغل ۲۲

 

۳-۳-۲-۲. ویژگیهای کارکنان ۲۳

 

۴-۳-۲-۲ متغیرهای رفتاری و نگرشی ۲۳

 

۴-۲-۲. پیش بینی کننده‌های حمایت سازمانی ۲۴

 

۱-۴-۲-۲.مشارکت در تصمیم گیری ۲۴

 

۲-۴-۲-۲ حمایت سرپرست ۲۵

 

۳-۴-۲-۲ عدالت سازمانی ۲۶

 

۴-۴-۲-۲. فرصت رشد ۲۸

 

۵-۲-۲. پیامدهای حمایت سازمانی ۲۸

 

۱-۵-۲-۲. تعهد سازمانی ۲۸

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

۲-۵-۲-۲.درگیری شغلی ۲۹

 

۳-۵-۲-۲. رفتار شهروندی سازمانی ۲۹

 

۴-۵-۲-۲. کاهش فشارهای روحی ۳۰

 

۵-۵-۲-۲. رضایت شغلی ۳۱

 

۶-۵-۲-۲. انگیزه ترک شغل ۳۱

 

۳-۲) ب: اعتماد سازمانی ۳۲

 

۱-۳-۲. مفهوم اعتماد ۳۲

 

۲-۳-۲. تعریف اعتماد ۳۳

 

۳-۳-۲. قلمرو موضوعی اعتماد ۳۶

 

۴-۳-۲. مفهوم سازی اعتماد در ادبیات سازمانی ۳۸

 

۱-۴-۳-۲. انتظارات فردی ۳۸

 

۲-۴-۳-۲. روابط بین فردی ۳۹

 

۳-۴-۳-۲. ساختارهای اجتماعی ۳۹

 

۴-۴-۳-۲. اصول اخلاقی ۳۹

 

۵-۳-۲. اعتماد و سرمایه اجتماعی ۳۹

 

۶-۳-۲. اعتماد و عملکرد ۴۰

 

۷-۳-۲. اعتماد و تغییر سازمانی ۴۰

 

۸-۳-۲. اعتماد سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی ۴۰

 

۹-۳-۲. طبقه بندی های اعتماد ۴۱

 

۱-۹-۳-۲. طبقه بندی دایتز و هرتوگ ۴۱

 

۲-۹-۳-۲. مدل اعتماد ازدیدگاه مارتینز ۴۳

 

۳-۹-۳-۲. طبقه بندی بیرد و آمند ۴۵

 

۴-۹-۳-۲. طبقه بندی مورفی ۴۵

 

۵-۹-۳-۲. طبقه بندی وارا ۴۷

 

۶-۹-۳-۲. طبقه بندی الونن و دیگران ۴۸

 

۱۰-۳-۲. اعتماد سازمانی ۵۱

 

۱۱-۳-۲. ضرورت اعتماد در سازمان ۵۲

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

۱۲-۳-۲. اعتماد سازمانی چیست؟ ۵۳

 

۱۳-۳-۲. انواع اعتماد در ارتباطات سازمانی ۵۴

 

۱-۱۳-۳-۲. اعتماد مبتنی بر بازدارندگی ۵۴

 

۲-۱۳-۳-۲.  اعتماد مبتنی بر آگاهی ۵۵

 

۳-۱۳-۳-۲. اعتماد مبتنی بر شناسایی ۵۵

 

۱۴-۳-۲. دیدگاه های مختلف در خصوص اعتماد سازمانی ۵۶

 

۱-۱۴-۳-۲. اعتماد از دیدگاه فلسفه ۵۶

 

۲-۱۴-۳۲. اعتماد سازمانی از دیدگاه تکاملی ۵۷

 

۳-۱۴-۳-۲. اعتماد سازمانی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی ۵۷

 

۱۵-۳-۲. ویژگی های اعتماد سازمانی ۵۸

 

۱۶-۳-۲. اعتماد و نظریه پردازان سازمانی ۵۹

 

۱۷-۳-۲. اثر اعتماد سازمانی و فردی بر همدیگر ۵۹

 

۱۸-۳-۲. روحیه کاری افراد و چهار نوع بافت سازمانی. ۶۰

 

۱۹-۳-۲. گام‌های اعتمادسازی در سازمان ۶۳

 

۱-۱۹-۳-۲. گام اول: فرهنگ‌سازی ۶۳

 

۲-۱۹-۳-۲. گام دوم: رهبری ۶۴

 

۳-۱۹-۳-۲.گام سوم: ایجاد ارتباطات ۶۴

 

۲۰-۳-۲. رویکردی فرایندی به توسعه اعتماد سازمانی ۶۴

 

۲۱-۳-۲. پیامدهای کمبود اعتماد ۶۸

 

۲۲-۳-۲. مزایای به کارگیری اعتماد برای سازمان ۶۹

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  jemo.ir  مراجعه نمایید.

۲۳-۳-۲. رابطه حمایت سازمانی ادراک شده با اعتماد سازمانی ۷۰

 

۴-۲. قسمت دوم: پیشینه پژوهش ۷۰

 

۱-۴-۲.  تحقیقات انجام شده در داخل کشور ۷۰

 

۲-۴-۲.  تحقیقات انجام شده در خارج کشور ۷۳

 

۵-۲. قسمت سوم: نتیجه گیری ۷۶

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

۱-۳ . مقدمه ۸۱

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                         صفحه

 

۲-۳. روش اجرا و نوع پژوهش ۸۱

 

۳-۳. جامعه آماری: ۸۲

 

۴-۳. حجم نمونه و روش نمونه گیری ۸۲

 

۵-۳. روش های جمع آوری اطلاعات ۸۳

 

۶-۳. روایی و پایایی ابزار اندازه گیری ۸۴

 

۱-۶-۳. روایی پرسشنامه ها ۸۴

 

۲-۶-۳. پایایی پرسشنامه ها ۸۵

 

۷-۳. روش های تجزیه و تحلیل داده های پژوهش ۸۶

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل پژوهش

 

۱- ۴. مقدمه ۹۱

 

۲- ۴.  یافته های آمار توصیفی تحقیق ۹۱

 

۳-۴. تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهشی ۹۹

 

فصل پنجم: استنباط و نتیجه گیری

 

۱- ۵. مقدمه ۱۱۱

 

۲-۵ . خلاصه پژوهش ۱۱۱

 

۳-۵. بحث و نتیجه گیری ۱۱۱

 

۴-۵. نتیجه گیری کلی ۱۱۸

 

۵- ۵. پیشنهادها ۱۱۸

 

۱-۵-۵. پیشنهادهای کاربردی ۱۱۹

 

۲- ۵- ۵. پیشنهادهای پژوهشی ۱۲۱

 

۶- ۵- محدودیت های پژوهش ۱۲۲

 

۱- ۶- ۵- محدودیت های در اختیار یا کنترل محقق: ۱۲۲

 

۲-۶- ۵- محدودیت هایی که کنترل آنها از عهده ی پژوهشگر خارج است ۱۲۲

 

منابع فارسی ۱۲۵

 

منابع لاتین ۱۲۹

 

۱-۱.   مقدمه

 

امروزه در هر جامعه­ای سازمانها کارکرد­های مهمی را انجام می­ دهند و نقشی حیاتی در زندگی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و اداره­ی امور جامعه بازی می­ کنند. از این رو جامعه­ امروزی برای کارایی سازمانها ارزش و اهمیت فراوانی قائل است زیرا بدون سازمانهای کارآمد و پویا جامعه­ امروزی نمی ­تواند به هدفهای خود دست یابد و نیازهای گوناگون خود را برآورده سازد (عریضی و گل­پرور، ۱۳۸۹: ۱۴۹). در این میان سازمانهای آموزشی به علت گستردگی، منحصر به فرد بودن و تاثیر در رشد و توسعه از اهمیت فوق­العاده­ای برخوردارند (رابینز[۱]، ۱۳۸۷). سازمانهای آموزشی در محیطی پویا، پیچیده، پر ابهام و سنت گریز قرار دارند و دائما از محیط اطراف خود اثر می­پذیرند و تغییر را به عنوان ضرورتی اجتناب ناپذیر پذیرفته­اند. با درک این مهم که تغییر جزء جدا نشدنی و ذاتی دانشگاه­های هزاره­ی سوم شده ­است، قدرت سازگاری و انطباق با تحولات اخیر در عرصه­های مختلف اقتصادی، اجتماعی و آموزشی افزایش می­یابد. از این رو داشتن نیروی انسانی توانا و کارآمد که بنیاد ثروت ملی و دارایی­های حیاتی سازمان به حساب می­آیند، منافع بسیار زیادی برای دانشگاه­ها به دنبال خواهد داشت (ابراهیمی و مشبکی، ۱۳۹۱: ۹). گرچه تحقق اهداف سازمان در گرو همکاری و تعامل همه­ی اجزای سازمان است، ولی نقش و جایگاه منابع انسانی ویژه و منحصر به فرد است (زکی، ۱۳۸۵: ۱۰۵). همچنین متغیرهای گوناگونی در هر سطح سازمانی می­توانند پیامدها و نتایج کاری کارکنان هر سازمانی را از خود متاثر سازند که از این میان می­توان به حمایت سازمانی ادراک شده[۲] اشاره کرد (چو، جانسون و گوچیات[۳]،۲۰۰۹). حمایت سازمانی ادراک شده در برانگیخته کردن کارکنان تاثیر دارد و انتظارات کارکنان را افزایش می­دهد و به همین منظور، سازمان باید با توجه به اهداف سازمانی، پاداش بیش­تری برای انجام کار پرداخت کند. در نتیجه، این امر باعث می­شود تا کارکنان با توجه به اهداف سازمانی و به واسطه حضور و فعالیت بیشتر، عملکرد خود را افزایش دهند(اردوگان و اندرس[۴]، ۲۰۰۷) و ترک شغلشان کاهش می‌یابد(لی یو، هنگ-یو و فولی[۵]،۲۰۰۶). از سوی دیگر اعتماد سازمانی موجب تسهیل ارتباطات باز در سازمان، تسهیم

 

 

 

اطلاعات، رضایت شغلی، تعهد سازمانی و افزایش عملکرد می­شود. ییلماز و اتالی[۶] (۲۰۰۹)، نیز بیان کرده­اند که اعتماد سازمانی تأثیر مثبتی بر تعهد سازمانی و رفتارهای شهروندی سازمانی، و همچنین بهبود ارتباطات اجتماعی دارد. علاوه بر این، بر طبق گفته الونن[۷](۲۰۰۵)، اعتماد سازمانی بر همکاری، ارتباطات سازمانی و به اشتراک­گذاری دانش و انعطاف­پذیری و تعهد سازمانی، تأثیرگذار است. لذا با توجه به اهداف تحقیق در این فصل به بیان طرح تحقیق که شامل بیان مساله، ضرورت و اهمیت تحقیق، اهداف پژهش و تعریف واژه ­ها و اصطلاحات پژوهش می­باشد، پرداخته می­شود.

 

 

 

۲-. بیان مسئله پژوهش:

 

با توجه به اینکه منابع انسانی ثروت یک ملت و سازمان هستند و ستون فقرات هر سازمانی به وسیله منابع انسانی آن شکل داده می­شود، در اهمیت آن‌ها شکی وجود ندارد. اندیشمندان مدیریت معتقدند که تفاوت کشور­های فقیر و غنی نه در منابع مادی و مالی آن‌ها بلکه در توانمندی­های منابع انسانی آن‌ها می­باشد. بر این اساس اگر سازمانی نیروی انسانی اثربخش و مسئولیت­ پذیری داشته باشد خروجی‌های آن سازمان به صورت خودکار برتر خواهند بود (ییلماز و اتالی، ۲۰۰۹). لذا حمایت سازمانی یکی از متغیرهایی است که بر پیامدها و نتایج کاری کارکنان هر سازمان موثر می‌باشد. برای نخستین بار آیزنبرگر، هانگتینگتون، هاتچیسون و ساوا[۸] (۱۹۸۶) مفهوم حمایت سازمانی ادراک شده را مطرح نمودند. حمایت سازمانی ادراک شده بازتاب باور عمومی کارکنان است در مورد این که سازمان محل کارشان برای آن‌ها ارزش قائل بوده و برای خوشبختی آنان اهمیت قائل است (آیزنبرگر و همکاران[۹]، ۱۹۸۶). حمایت سازمانی ادراک شده حالتی در فرد است که بر اساس آن شاغل احساس می‌کند که سازمان وی را فردی مهم، برجسته و مفید می‌داند و به خدماتش نیاز فوری دارد. بر اساس نظریه حمایت سازمانی (رودآس و آیزنبرگر[۱۰]، ۲۰۰۲) کارکنان به سازمان شخصیت داده و با آن رابطه تبادلی ایجاد می‌کنند که قدرت و تأثیر آن بر واکنش‌های رفتاری و نظری آن متفاوت است. حمایت سازمانی ادراک شده از سوی کارکنان برای پاداش و قدردانی ارائه می‌شود (اسلاس، کلیمچاک و هلمز[۱۱]، ۲۰۰۸). همچنین حمایت سازمانی ادراک شده از طریق کاهش فشارزا به عنوان یک منبع قوی بر عملکرد اثر گذاشته (رودآس و آیزنبرگر، ۲۰۰۲) و تعهد عاطفی نسبت به سازمان را افزایش می‌دهد (مایر و همکاران[۱۲]، ۲۰۰۲). پژوهش‌ها نشان داده‌اند که سطوح بالای حمایت سازمانی ادراک شده، با مجموعه‌ای از پیامدهای کاری مثبت شامل افزایش تعهد عاطفی (پاناسیو و وندنبرگ[۱۳]، ۲۰۰۹)، و کاهش غیبت، ترک شغل ارادی(رودآس، آیزنبرگر و آرملی[۱۴]، ۲۰۰۱) و فشار روانی (جولک و استامپر[۱۵]،۲۰۰۲) همراه است.

 

از سوی دیگر امروزه مدیریت برای ارتقای کیفیت نیازمند ابزارهای مختلفی است. یکی از این ابزارها استقرار اعتماد در درون سازمان‌هاست. اعتماد نظیر هواست، همه انسان‌ها وقتی به آن توجه دارند که وجود ندارد (هوی و تارتر[۱۶]، ۲۰۰۴). اعتماد در یک سیستم، نگرشی جمعی است که باعث ترویج ابتکار، خلاقیت و مخاطره­پذیری می‌شود. در سازمان‌های دارای اعتماد سیستمی پایین، تسهیم اطلاعات با دقت کمتری صورت می‌پذیرد و اعتماد پایین اعضای یک گروه کاری اغلب به شکست نهایی آن می­انجامد(نادی و مشفقی، ۱۳۸۸).

 

مدیران برای ساختن و تقویت اعتماد بین دو یا چند بخش، باید بدانند که چگونه افراد اعتماد افراد دیگر، گروه یا سازمان را تجربه و درک می‌کنند و چگونه اعتماد بین افراد یا گروه‌ها در خلال زمان رشد می‌کند. به عبارت دیگر، درک این مطلب ضروری است که چگونه اعتماد از نظر روانی در افراد دیگر تجربه می­‌شود. پیش از اینکه تأثیرش بر رفتار، انتظارات و نتایج

سایت مقالات فارسی – بررسی رابطه بین سلامت سازمانی و خلاقیت و نوآوری معلمان و مدیران مدارس …

۲-۴- ابعاد سلامت سازمانی در سطوح مختلف۲۱

 

۲-۵-مبانی نظری مرتبط با خلاقیت ۲۵

 

۲-۶- مفهوم خلاقیت۲۵

 

۲-۷- مراحل فرایند خلاقیت.۲۶

 

۲-۸- ویژگی های افرد خلاق.۲۷

 

۲-۹- عوامل مؤثر بر خلاقیت ۲۸

 

۲-۱۰- خلاقیت و نوآوری.۲۹

 

۲-۱۱- عوامل بازدارنده خلاقیت اجتماعی از نظر رمضانی۳۰

 

۲-۱۲- پیشینه تحقیق

 

۲-۱۲-۱- تحقیقات انجام شده در ایران پیرامون سلامت سازمانی۳۱

 

۲-۱۲-۲- تحقیقات انجام شده در خارج از ایران پیرامون سلامت سازمانی.۳۳

 

۲-۱۲-۳- تحقیقات انجام شده در ایران پیرامون خلاقیت.۳۵

 

۲-۱۲-۴- تحقیقات انجام شده در خارج از کشور پیرامون خلاقیت.۳۶

 

۲-۱۳- چارچوب نظری تحقیق ۴۲

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

۳-۱- روش تحقیق۴۶

 

۳-۲- جامعه آماری.۴۶

 

۳-۳- حجم نمونه۴۶

 

۳-۴- روش نمونه گیری۴۷

 

۳-۵- ابزار جمع آوری داده ها.۴۸

 

۳-۶- روایی و پایایی ابزار های پژوهش

 

۳-۶-۱-روایی.۴۸

 

۳-۶-۲- پایایی۴۹

 

۳-۷- شیوه های جمع آوری اطلاعات.۵۰

 

۳-۸- روش های آماری تجزیه و تحلیل داده ها.۵۱

 

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته ها

 

۴-۱- مقدمه۵۲

 

۴-۲- ویژگی های جمعیت شناختی نمونه آماری۵۳

 

۴-۲-۱-توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سن۵۳

 

۴-۲-۲- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب سابقه خدمت ۵۴

 

۴-۲-۳- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب میزان تحصیلات .۵۶

 

۴-۲-۴- توزیع فراوانی پاسخگویان بر حسب وضعیت تأهل .۵۷

 

۴-۳- بررسی متغیر های اصلی پژوهش.۵۹

 

۴-۴- بررسی فرضیه های پژوهش

 

۴-۴-۱-بررسی فرضیه اصلی پژوهش .۶۰

 

۴-۴-۲- بررسی فرضیه های فرعی پژوهش.۶۱

 

۴-۴-۲-۱-بررسی فرضیه فرعی اول پژوهش.۶۱

 

۴-۴-۲-۲-بررسی فرضیه فرعی دوم پژوهش.۶۳

 

۴-۴-۲-۳-بررسی فرضیه فرعی سوم پژوهش .۶۴

 

۴-۴-۲-۴- بررسی فرضیه فرعی چهارم پژوهش .۶۶

 

۴-۴-۲-۵- بررسی فرضیه فرعی پنجم پژوهش۶۷

 

۴-۴-۲-۶- بررسی فرضیه فرعی ششم پژوهش۶۹

 

۴-۴-۲-۷- بررسی فرضیه فرعی هفتم پژوهش۷۰

 

۴-۵- ایجاد مدل رگرسیون.۷۲

 

۴-۵-۱- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و متغیر سلامت سازمانی۷۲

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  fotka.ir  مراجعه نمایید.

۴-۵-۱-۱-بررسی نرمال بودن۷۲

 

۴-۵-۱-۲-بررسی ثابت بودن واریانس ۷۳

 

۴-۵-۱-۳-ضرایب رگرسیون برای متغیرهای مورد بررسی۷۴

 

۴-۵-۲- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و سلامت سازمانی در بعد ساختدهی۷۶

 

۴-۵-۲-۱- بررسی نرمال بودن۷۶

 

۴-۵-۲-۲- بررسی ثابت بودن واریانس ۷۶

 

۴-۵-۲-۳-ضرایب رگرسیون برای متغیرهای مورد بررسی.۷۷

 

۴-۵-۳- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیرخلاقیت و نوآوری و متغیر سلامت سازمانی در

 

بعد ملاحظه گری.۷۹

 

۴-۵-۳-۱-بررسی نرمال بودن۷۹

 

۴-۵-۳-۲- بررسی ثابت بودن واریانس۷۹

 

۴-۵-۳-۳- ضرایب رگرسیون برای متغیر های مورد بررسی۸۰

 

۴-۵-۴- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و نوآوری و متغیر سلامت سازمانی در بعد پشتیبانی.۸۱

 

۴-۵-۴-۱- بررسی نرمال بودن۸۱.

 

۴-۵-۴-۲-بررسی ثابت بودن واریانس.۸۲.

 

۴-۵-۴-۳- ضرایب رگرسیون برای متغیر های مورد بررسی.۸۳

 

۴-۵-۵- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و نوآوری ومتغیر سلامت سازمانی در

 

بعد تأکید علمی.۸۴

 

۴-۵-۵-۱- بررسی نرمال بودن۸۴.

 

۴-۵-۵-۲- بررسی ثابت بودن واریانس.۸۵

 

۴-۵-۵-۳- ضرایب رگرسیون برای متغیر های مورد بررسی.۸۶

 

۴-۵-۶- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و نوآوری و متغیر سلامت سازمانی در

 

بعد روحیه۸۷

 

۴-۵-۶-۱-بررسی نرمال بودن۸۷.

 

۴-۵-۶-۲- بررسی ثابت بودن واریانس۸۸

 

۴-۵-۶-۳- ضرایب رگرسون برای متغیر های مورد بررسی۸۹.

 

۴-۵-۷- مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و متغیر سلامت سازمانی در بعد یگانگی نهادی ۹۰

 

۴-۵-۷-۱- بررسی نرمال بودن۹۰

 

۴-۵-۷-۲- بررسی ثابت بودن واریانس ۹۰

 

۴-۵-۷-۳- ضرایب رگرسیون برای متغیر های مورد بررسی.۹۱

 

۴-۵-۸- ایجاد مدل رگرسیون برای متغیر خلاقیت و متغیر سلامت سازمانی در بعد نفوذ مدیر .۹۲

 

۴-۵-۸-۱-بررسی نرمال بودن۹۲

 

۴-۵-۸-۲- بررسی ثابت بودن واریانس ۹۳

 

۴-۵-۸-۳- ضرایب رگرسیون برای متغیر های مورد بررسی.۹۴

 

فصل پنجم:بحث و نتیچه گیری

 

مقدمه.۹۶

 

۵-۱- یافته های تحقیق۹۶

 

۵-۱-۱- یافته های جمعیت شناختی.۹۶

 

۵-۲- وضعیت متغیرهای پژوهش.۹۷

 

۵-۳- بررسی فرضیات پژوهش۹۷

 

۵-۳-۱- فرضیه اصلی تحقیق.۹۷

 

۵-۳-۲- فرضیه فرعی اول.۹۸

 

۵-۳-۳- فرضیه فرعی دوم.۹۸

 

۵-۳-۴- فرضیه فرعی سوم۹۸

 

۵-۳-۵- فرضیه فرعی چهارم.۹۹

 

۵-۳-۶- فرضیه فرعی پنجم.۹۹

 

۵-۳-۷ –فرضیه فرعی ششم.۹۹

 

۵-۳-۸ – فرضیه فرعی هفتم ۱۰۰

 

۵-۴- بررسی پیش فرضهای رگرسیونی متغیرها.۱۰۰

 

۵-۵- بحث و بررسی سؤالات تحقیق۱۰۰

 

۵-۶- پیشنهادات۱۰۲

 

۵-۷- محدودیت ها .۱۰۲

 

فهرست منابع و مأخذ۱۰۳

 

چکیده:

 

سلامت سازمانی یکی از بدیهی ترین شاخص های اثر بخشی سازمانی است. در حقیقت ویژگی سلامت سازمانی، بازسازی و نوسازی خود است. از جمله مسائل سازمان های آموزشی این است که افراد وظایف خود را به صورت رو به رشد انجام نمیدهند. در صورتی که هرکس با توانایی های ویژه خود میتواند خلاق باشد. با توجه به اهمیت تفکر خلاق و سلامت سازمانی که هردو در مدارس ضروری هستند، پژوهش در مورد این دو مقوله، به نظر می آید ، ما را در امر آموزش و پرورش بهتر دانش آموزان یاری مینماید.هدف این پژوهش بررسی رابطه سلامت سازمانی و خلاقیت و نوآوری معلمان و مدیران مدارس متوسطه ناحیه ۲ شهر کرمان بود. روش تحقیق از نوع توصیفی _ همبستگی بود . جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران و۱۵۰ نفر معلمان مدارس متوسطه دخترانه ناحیه ۲ شهر کرمان می باشد که تعداد آن ها براساس آمار سازمان آموزش و پرورش کرمان در سال تحصیلی ۹۱-۹۰ شامل ۲۲ مدیر و ۵۱۳ معلم می باشد.که با بهره گرفتن از فرمول کوکران حجم نمونه معلمان به دست آمد. ابزارهای جمع آوری داده ها، یکی پرسشنامه ۴۴ سؤالی سلامت سازمانی پارسونز بود، که شامل هفت بعد(یگانگی نهادی، نفوذ مدیر ، مراعات ،ساختدهی ،حمایت منابع ،روحیه ، تأکید علمی) میباشد. برای سنجش خلاقیت و نوآوری نیز از پرسشنامه ۵۰ سؤالی رندسیپ استفاده شد . روایی سوالات پرسشنامه های این پژوهش نیز هر کدام به طور جداگانه با بهره گرفتن از نظرات پنج نفر از افراد صاحب نظر سنجیده وبا روش سیگما شمارشی تأیید گردید ،که روایی پرسشنامه سلامت سازمانی ۰.۹۵ و پرسشنامه خلاقیت ۰.۸۴ بدست آمد. اعتبار و پایایی پرسشنامه های مربوط به این پژوهش نیز به وسیله روش آلفای کرونباخ سنجیده و تأیید گردید .که پایایی پرسشنامه سلامت سازمانی ۰.۹۰ وپرسشنامه خلاقیت ۰.۸۴ بدست آمد.برای تحلیل داده ها، از آمارهای توصیفی (نمودار ستونی، جدول فراوانی، درصد فراوانی) و آمارهای استنباطی(ضریب همبستگی پیرسون) استفاده شد . یافته ها نشان داد که میان سلامت سازمانی و خلاقیت و نوآوری رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین میان سلامت سازمانی در ابعاد هفتگانه اش با خلاقیت و نوآوری رابطه معنی داری وجود دارد.

 

کلمات کلیدی

 

سلامت سازمانی ، خلاقیت و نوآوری ، سازمان آموزشی

 

مقدمه :

 

آموزش وپرورش به عنوان اساس وزیر بنای توسعه فرهنگی ،اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر جامعه است. امروزه دراغلب کشورها آموزش وپرورش صنعت رشد محسوب می شود و پس از اموردفاعی بیشترین بودجه دولتی را به خوداختصاص می دهد. از آنجایی که بخش قابل توجهی از آموزش وپرورش در مدارس صورت می گیرد مدارس به عنوان یک نظام اجتماعی حساس ومهم از جایگاه خاصی برخوردارند. ( علاقه بند ، ۱۳۷۱) . امروزه نقش مدرسه با هدف های گذشته آن که صرفا جنبه تعلیمات به ویژه در مسیرخواندن ، نوشتن و حساب کردن داشت به کلی عوض شده است. بدین طریق که آموزشگاه امروزی وظیفه دارد ،ضمن انتقال دانستنیهای مربوط به خواندن ، نوشتن و حساب کردن به تریت انسانی سازنده نیز همت گمارد و به جمعیت تحت تعلیم خود بیاموزد که ضمن کشف وجود خود با شناخت اززندگی جمعی ، درشناخت وجودی دیگران نیز موفق شود تا بدین طریق  درست استدلال کند. درست قضاوت نماید، راه ارتباط با دیگران را بیاموزد ، روشن بینند نیک بیندیشند به طور کلی هدف نهایی خود را با هموار ساختن راه اندیشیدن از طریق  تعلیمات در راه تربیت انسانی دنبال کند. چون او اشاعه گر ایدئولوژی نهادی است که باید ضمن رفع تبعیض و درک اولویت ها وتفهیم عدالت با پرورش اذهان روشن به تحکیم انسانیت در جوامع بشری اهتمام ورزد. (عسکریان، ۱۳۶۸ )

 

از جنبه دیگر آموزش وپرورش رسمی ازدو جهت اهمیت دارد. از یک سو پرورش قابلیت ها وتوانایی های افراد جامعه که به رشد وشکوفایی آن ها کمک می کند واز سوی دیگر در خدمت اهداف گوناگون نظام اجتماعی است.(علاقه مند ، ۱۳۷۱ )

 

مطالعه تاریخچه تحول و توسعه جوامع صنعتی نشان می دهد که نیروی انسانی ماهر وتعلیم یافته در تبدیل جوامع سنتی به صنعتی پیشرفته تاثیر فوق العاده ومهمی دارد و مهمترین سد راه توسعه و پیشرفت خصوصا در کشورهای جهان سوم، کمبود نیروی انسانی واجد تعلیم وتربیت صحیح و متخصص است رفع این نقص از طریق آموزش وپرورش  پویا قابل حل است و آموزش وپرورش پویا نیازمند مدارس سالم است، مدارس سالم به عنوان خرده سیستم های نظام آموزشی از اهمیت ویژه ای برخوردارند .( عسگریان ، ۱۳۶۸)

 

اما در آنچه که به دنبال تلاش های علمی قابل ملاحظه ای که در دهه های اخیر صورت گرفته و در پی توضیح سنجش جو اجتماعی مدارس بوده بحث سلامت سازمانی جلب نظر می کند.

 

سلامت سازمانی یکی از گویا ترین وبدیهی ترین شاخص های اثر بخشی سازمانی است در یک سازمان سالم مدیر رفتاری کاملا دوستانه وحمایتگر با کارکنان درسازمان دارند وبه طور موثری کارهارا انجام می دهند. سازمان سالم به ایجادرویه های جدید،حرکت به سوی هدفهای تازه ،تولید فرآورده های نو ،دگرگون سازی خود و ومتفاوت شدن به مرور زمان گرایش دارد یا میتوان گفت به جای ثابت ویکنواخت ماندن ،رشد وتوسعه پیدا کرده و تفسیر می یابد.بازسازی ونوسازی خویش خصیصه سلامت  سازمانی است.(علاقه بند، ۱۳۷۸)

 

سلامت سازمانی به وضعی فراتر از اثر بخشی کوتاه مدت سازمان دلالت داشته به مجموعه ای از خصایص سازمانی نسبتا ناپایدار اشاره می کند، یک سازمان سالم به این معنا، نه فقط در محیط خود پایدار می ماند بلکه در دراز مدت قادر است به اندازه کافی با محیط خود سازگار شده وتوانایی های لازم را برای بقای خود پیوسته ایجاد کند وگسترش دهد .( مایلز، ۱۹۶۹)

 

به گفته هوی وفوریست[۱] سلامت سازمانی توانایی سازمان برای بقا خوداست وسازمانی که سالم است با نیروهای مخرب خارجی به طور موفقیت آمیزی برخورد کرده و نیروی آنها به طور اثر بخشی، درجهت اهداف و مقاصد اصلی سازمان هدایت می کند و دراز مدت علائم یک سازمان سالم را از خود نشان می دهند .( جاهد،  ۱۳۸۵ )

 

نتیجه نوآوری و تغییر موفقیت آمیز تکامل است سازمان های موفق واثربخش خود را در امنیت آنچه می دانند وانجام می دهند پناه نمی دهند بلکه توجه خود را به نیازهای متعالی همچون پیشرفت خلاقیت خود یابی معطوف می داند و در جهت ارضای نیازها از نوآوری و تغییرواهمه ای ندارند. مدیران باید خود از عوامل ایجاد تغییر باشند و این را باور داشته باشند که سرعت درپذیرتن افکار نو وایده های جدید به موفقیت سازمان متبوعشان کمک می کند ،سازمانی موفق و ماندنی وپویا است که خود را با شرایط ونیازهای محیطی تغییر دهد ثبات از خواص اذهان تنگ است وترس از تغییر بواسطه  انس گرفتن با وضع موجود موجب جمود فکری، احساس نا امنی و عدم آگاهی از شیوه های نوین با از دست دادن منابع می باشند .(زاهدی،  ۱۳۷۶ )

 

اگر با تامل به مجموعه دستاوردهای فرهنگی بشر(هنر ، ادبیات، فلسفه) اشیا و وسایلی که لوازم زندگی ما را تشکیل داده اندنظری بیفکنیم ، به آسانی  در می یابیم که حتی ساده

سامانه پژوهشی – بررسی رابطه بین عدالت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی با کیفیت …

۳-۲) تاریخچه عدالت سازمانی ۱۸

 

۴-۲)  عدالت سازمانی. ۱۹

 

۵-۲)  عدالت در سازمان و مدیریت ۲۱

 

۶-۲) اهمیت عدالت سازمانی ۲۳

 

۷-۲) نظریه های عدالت ۲۶

 

۱-۷-۲) نظریه‌های محتوایی واکنشی ۲۷

 

۲-۷-۲) نظریه‌های محتوایی مؤثر ۲۷

 

۳-۷-۲) نظریه‌های فرایندی منفعل. ۲۸

 

۴-۷-۲) نظریه‌های فرایندی مؤثر ۲۸

 

۸-۲)  اصول عدالت سازمانی ۲۹

 

۹-۲)  ابعاد عدالت سازمانی. ۲۹

 

۱-۹-۲) عدالت توزیعی. ۳۰

 

۲-۹- ۲) عدالت رویه ای ۳۲

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                               صفحه

 

۳-۹-۲ ) عدالت مراوده ای. ۳۴

 

۴-۹-۲)  عدالت بین فردی . ۳۵

 

۱۰-۲) علل عدم تحقق عدالت در سازمان ها. ۳۶

 

۱-۱۰-۲) تعریف نشدن اهداف و استراتژی ها بر محور عدالت    ۳۶

 

۲-۱۰-۲)  محیط و تأثیر آن بر رفتارهای عادلانه . ۳۷

 

۳-۱۰-۲) فناوری و عدالت سازمانی. ۳۷

 

۱۱-۲) تبیین عدالت موجود بین مدیریت و سازمان. ۳۸

 

۱۲-۲) آثار بی عدالتی و تبعیض در سازمان:. ۳۹

 

۱۳-۲)  آثار و پیامدهای رعایت عدالت در سازمان ۴۰

 

۱-۱۳-۲) عملکرد کاری. ۴۱

 

۲-۱۳-۲) رفتارهای تبعی سازمانی. ۴۱

 

۱۴-۲) مفهوم اعتماد ۴۱

 

۱۵-۲) تعاریف اعتماد. ۴۲

 

۱۶-۲) انواع اعتماد . ۴۳

 

۱-۱۶-۲) اعتماد بنیادی ۴۴

 

۲-۱۶-۲) اعتماد بین شخصی. ۴۴

 

۳-۱۶-۲) اعتماد عام یا تعمیم یافته ۴۵

 

۱۷-۲) اعتماد سازی ۴۷

 

۱-۱۷-۲) گام اول: فرهنگ سازی ۴۷

 

۲-۱۷-۲) گام دوم: رهبری . ۴۸

 

۳-۱۷-۲) گام سوم: ایجاد ارتباطات ۴۸

 

۱۸-۲) شیوه های اعتماد سازی . ۵۰

 

۱۹-۲) طبقه بندی های اعتماد ۵۱

 

۱-۱۹-۲) مدل اعتماد از دیدگاه مارتینز ۵۱

 

۲-۱۹-۲)  طبقه بندی وارا. ۵۳

 

۳-۱۹-۲) طبقه بندی الونن و همکاران. ۵۴

 

۲۰-۲) جنبه های مدیریتی اعتماد. ۵۶

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                              صفحه

 

۲۱-۲) اعتماد سازمانی ۵۶

 

۲۲-۲) مفهوم اعتماد در ادبیات سازمانی ۵۹

 

۲۳-۲)  ابعاد اعتماد سازمانی. ۶۰

 

۲۴-۲) انواع اعتماد در سازمان ۶۱

 

۱-۲۴-۲) اعتماد بر پایه بازدارندگی. ۶۱

 

۲-۲۴-۲) اعتماد مبتنی بر آگاهی. ۶۱

 

۳-۲۴-۲) اعتماد بر پایه ی تشخیص ( همانند سازی). ۶۲

 

۲۵-۲) مدل و چارچوب تئوریکی بحث اعتماد سازمانی. ۶۳

 

۲۶-۲) پیامدهای کمبود اعتماد در سازمان. ۶۴

 

۲۷-۲) دستاورد بالای اعتماد در سازمان ۶۴

 

۲۸-۲) تعاریف کیفیت زندگی کاری. ۶۶

 

۲۹-۲) تاریخچه کیفیت زندگی کاری. ۶۸

 

۳۰-۲) روند تغییر توقعات سازمان ها و کارکنان و کیفیت زندگی کاری    ۶۹

 

۳۱-۲) دلایل توجه به کیفیت زندگی کاری. ۷۰

 

۳۲-۲)  برنامه های کیفیت زندگی کاری و ویژگی های آن ۷۱

 

۳۳-۲) نتایج و محدودیت های برنامه ای کیفیت زندگی کاری ۷۲

 

۱-۳۳-۲) کارمندیابی و گزینش. ۷۳

 

۲-۳۳-۲) تحلیل شغل  ۷۳

 

۳-۳۳-۲) آموزش و بالندگی و برنامه ریزی منابع انسانی     ۷۴

 

۴-۳۳-۲) بهداشت و ایمنی ۷۴

 

۵-۳۳-۲) روابط کار . ۷۴

 

۳۴-۲) برنامه های بهبود کیفیت زندگی کاری. ۷۶

 

۱-۳۴-۲)  درگیر کردن کارکنان . ۷۶

 

۲-۳۴-۲) حلقه های کیفیت ۷۶

 

۳-۳۴-۲) سیستم های اجتماعی فنی ۷۶

 

۴-۳۴-۲) عزم همگانی  . ۷۷

 

۵-۳۴-۲) گروه های مستقل کاری ۷۷

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                             صفحه

 

۳۵-۲) اثربخشی برنامه های کیفیت زندگی کاری ۷۸

 

۳۶-۲)  عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی کاری ۷۹

 

۱-۳۶-۲) مشارکت اساس کیفیت زندگی کاری ۷۹

 

۳۷-۲)  ارتباط بین نظام مشارکت و بهبود کیفیت زندگی کاری   ۷۹

 

۱-۳۷-۲) حلقه های کیفیت ۸۱

 

۲-۳۷-۲) گروه های حلقه کیفیت . ۸۱

 

۳-۳۷-۲) تیم های کاری خود گردان ۸۱

 

۴-۳۷-۲) طراحی شغل. ۸۲

 

۵-۳۷-۲) تخصصی کردن شغل ۸۳

 

۳۸-۲) تأثیر طراحی شغل بر کیفیت زندگی کاری ۸۴

 

۱-۳۸-۲) ساعات کار شناور. ۸۴

 

۳۹-۲) مدیریت و کیفیت زندگی کاری. ۸۵

 

۴۰-۲) نقش مدیریت منابع انسانی در کیفیت زندگی کاری ۸۶

 

۴۱-۲) معیارهای آر – ای والتون. ۸۷

 

۱-۴۱-۲) پرداخت منصفانه و کافی. ۸۷

 

۲-۴۱-۲) قانون گرایی در سازمان کار. ۸۷

 

۳-۴۱-۲) فرصت رشد مداوم ۸۷

 

۴-۴۱-۲) وابستگی اجتماعی. ۸۷

 

۵-۴۱-۲)  تأمین امنیت ۸۸

 

۶-۴۱-۲) توسعه قابلیت فردی. ۸۸

 

۷-۴۱-۲) ایمنی و بهداشت کاری. ۸۸

 

۸-۴۱-۲)  یکپارچگی اجتماعی. ۸۸

 

۴۲-۲) رابطه عدالت سازمانی ادراک شده و اعتماد سازمانی با کیفیت زندگی کاری ۸۸

 

۴۳-۲) مروری بر پیشینه پژوهشی موضوع:. ۸۹

 

۱-۴۳-۲) تحقیقات انجام شده در داخل کشور ۸۹

 

۲-۴۳-۲) تحقیقات انجام شده در خارج از کشور. ۹۵

 

 ۴۴-۲) جمع بندی مبانی نظری ۹۹

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                               صفحه

 

 

 

فصل سوم: روش پژوهش

 

۱-۳) مقدمه ۱۰۵

 

۲-۳) روش تحقیق ۱۰۵

 

۳-۳) جامعه آماری ۱۰۶

 

۴-۳) حجم نمونه و روش نمونه گیری. ۱۰۷

 

۵-۳) ابزار گرد آوری داده ها. ۱۰۹

 

۶-۳)روایی و پایایی ابزار گرد آوری داده ها. ۱۱۱

پایان نامه:طراحی و استقرار روش جدید سم زدایی سریع از واکسن سیاه سرفه

گرایش: میکروبیولوژی

 

 

 

عنوان:

 

طراحی و استقرار روش جدید سم زدایی سریع از  واکسن سیاه سرفه

 

 

 

استاد راهنما:

 

جناب آقای دکتر عبدالرضا موحدی

 

 

 

اساتید مشاور:

 

جناب آقای دکتر اسماعیل اصلی

 

جناب آقای دکتر حسین عطار

 

 

 

سال تحصیلی ۹۲-۱۳۹۱

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                              صفحه
خلاصه فارسی ۱
فصل اول: کلیات
۱-۱٫ بیان مسئله ۳
۱-۲٫ تاریخچه بیماری سیاه سرفه . ۴
۱-۳٫ باکتریولوژی. ۷
۱-۴٫ ترکیبات مهم باکتری سیاه سرفه ۱۰
۱-۴-۱٫ توکسین پرتوسیس ۱۰
۱-۴-۲٫ فیلامنتوس هموگلوتینین (FHA) 12
۱-۴-۳٫ فیمبریه و آگلوتینین ها. ۱۳
۱-۴-۴٫ پرتکتین ۱۵
۱-۴-۵٫ آدنیلات سیکلاز (ACT). 16
۱-۴-۶٫ تراکئال سایتو توکسین (TCT). 17
۱-۴-۷٫ توکسین حساس به حرارت. ۱۸
۱-۴-۸٫ BrKA 18
۱-۴-۹٫ اندوتوکسین. ۱۹
۱-۵٫ سویه های بوردتلا پرتوسیس ۱۹
۱-۶٫ اپیدمیولوژی . ۲۰
۱-۶-۱٫ وضعیت بیماری در ایران ۲۱
۱-۷٫ بیماری زایی سیاه سرفه  . ۲۱
۱-۸٫ علائم کلینیکی . ۲۲
۱-۹٫ تشخیص بیماری . ۲۳
۱-۹-۱٫ تشخیص بالینی ۲۳
۱-۹-۲٫ علائم کلینیکی در نوزادان. ۲۴
۱-۹-۳٫ کودکان، نوجوانان و بزرگسالان. ۲۵
۱-۱۰٫ پاسخ ایمنی در برابر سیاه سرفه . ۲۶
۱-۱۰-۱٫ پاسخ ایمنی همورال. ۲۷
۱-۱۰-۲٫ پاسخ ایمنی سلولی ۲۸
۱-۱۱٫ روش های آزمایشگاهی تشخیص. ۳۰
۱-۱۱-۱٫ کشت ۳۰
۱-۱۱-۲٫ سرولوژی. ۳۰
۱-۱۱-۳٫ PCR 32
۱-۱۲٫ مدیریت بیماری. ۳۳
۱-۱۳٫ پیشگیری ۳۴
۱-۱۳-۱٫ راهبردهای بالقوه در مهار بیماری سیاه سرفه در اوایل نوزادی ۳۵
۱-۱۳-۱-۱٫ واکسیناسیون بالغین و سالمندان. ۳۷
۱-۱۳-۱-۲٫ حفاظت غیرمستقیم نوزادان از طریق واکسیناسیون والدین ۳۷
۱-۱۳-۱-۳٫ ایمن سازی نوزادان و کودکان. ۳۸
۱-۱۳-۱-۴٫ واکسیناسیون مادر در دوران بارداری ۳۸
۱-۱۴٫ استراتژی های واکسن. ۳۹
۱-۱۴-۱٫ واکسن غیر سلولی سیاه سرفه. ۳۹
۱-۱۴-۲٫ واکسن سلولی سیاه سرفه ۴۰
فصل دوم: مروری بر متون گذشته
۲-۱٫ تاریخچه تولید واکسن سیاه سرفه ۴۲
۲-۱-۱٫ تعریف تست کنترل سمیت زدایی (MWGT) . 43
۲-۱-۲٫ تعریف تست حفاظتی داخل مغزی موش (تست توانمندی Potency test) 44
۲-۱-۳٫ ابداع روش کشت. ۴۴
۲-۱-۴٫ جداسازی سلول باکتری از کشت ۴۵
۲-۲٫ تاریخچه تولید واکسن سیاه سرفه در انستیتو رازی ۴۶
۲-۳٫ غیرفعال سازی سوسپانسیون سلولی باکتری سیاه سرفه. ۴۷
۲-۳-۱٫ استفاده از فرمالین و تیومرسال برای سمیت زدایی سوسپانسیون سلولی سیاه سرفه. ۴۷

 

 

۲-۳-۲٫ استفاده از گلوتار آلدهید برای سمیت زدایی سوسپانسیون سلولی سیاه سرفه. ۴۹
۲-۳-۳٫ استفاده از حرارت برای سمیت زدایی سوسپانسیون سلولی سیاه سرفه ۴۹
فصل سوم: مواد و روش ها
۳-۱٫ تجهیزات و وسایل ۵۱
۳-۲٫ مواد و محیط ها ۵۲
۳-۲-۱٫ محیط کشت آگار بورده ژانگو. ۵۲
۳-۲-۲٫ محیط کشت وِروِی ۵۳
۳-۲-۳٫ محیط B₂ 54
۳-۲-۴٫ محیط کشت سویابین کازئین ۵۴
۳-۲-۵٫ محیط تیوگلیکولات براث ۵۵
۳-۳٫ روش کار . ۵۶
۳-۳-۱٫ انتخاب سویه های بوردتلا پرتوسیس. ۵۶
۳-۳-۱-۱٫ لیوفیلیزه کردن. ۵۶
۳-۳-۲٫ کشت باکتری سیاه سرفه ۵۶
۳-۳-۲-۱٫ کشت تجدید حیات روی محیط بورده ژانگو ۵۶
۳-۳-۲-۲٫ کشت بذر روی محیط وِروِی. ۵۷
۳-۳-۲-۳٫ مراحل انجام کشت فرمانتوری باکتری سیاه سرفه. ۵۷
۳-۳-۲-۳-۱٫ استریلیزاسیون فرمانتور ۵۷
۳-۳-۲-۳-۲٫ آماده سازی و بهینه سازی محیط کشت فرمانتوری. ۵۸
۳-۳-۲-۳-۳٫ تلقیح بذر به محیط کشت در فرمانتور. ۵۸
۳-۳-۳٫ جداسازی باکتری سیاه سرفه از محیط کشت. ۵۹
۳-۳-۳-۱٫ جداسازی سلول باکتری با بهره گرفتن از سانتریفوژ ۵۹
۳-۳-۳-۲٫ جداسازی سلول باکتری با بهره گرفتن از سیستم میکرو فیلتراسیون. ۵۹
۳-۳-۴٫ غیرفعال سازی سلول باکتری سیاه سرفه. ۶۰
۳-۳-۵٫ سمیت زدایی سوسپانسیون باکتری سیاه سرفه ۶۰
۳-۳-۵-۱٫ سمیت زدایی با بهره گرفتن از فرمالین. ۶۱
۳-۳-۵-۲٫ سمیت زدایی با بهره گرفتن از تیومرسال. ۶۱
۳-۳-۶٫ تست های کنترلی سوسپانسیون سیاه سرفه. ۶۱
۳-۳-۶-۱٫ تست استریلیتی. ۶۱
۳-۳-۶-۲٫ تست کنترل غیرفعال بودن باکتری ۶۲
۳-۳-۶-۳٫ تست کنترل سمیت زدایی (MWGT) . 62
۳-۳-۶-۴٫ تست توانمندی. ۶۲
فصل چهارم: نتایج
۴-۱٫ تجدید حیات بذر بر روی محیط بورده ژانگو. ۶۴
۴-۲٫ تهیه بذر در محیط وِروِی ۶۴
۴-۳٫ کشت فرمانتوری باکتری سیاه سرفه برای تولید واکسن ۶۴
۴-۴٫ جداسازی باکتری سیاه سرفه از کشت ۶۷
۴-۵٫ غیرفعال سازی و سمیت زدایی باکتری سیاه سرفه برای تولید واکسن. ۶۹
۴-۵-۱٫ سمیت زدایی با فرمالین. ۶۹
۴-۵-۲٫ سمیت زدایی با تیومرسال. ۶۹
۴-۶٫ آزمایش های کنترلی سوسپانسیون های سیاه سرفه. ۶۹
۴-۷٫ نتایج حاصل از آزمون MWG در کنترل توکسیسیتی سوسپانسیون های سلولی سیاه سرفه
سمیت زدایی شده با فرمالین و تیومرسال. ۷۲
۴-۸٫ آزمون MWG و مقایسه تغییرات اوزان موش ها. ۷۵
۴-۹٫ تست توانمندی واکسن های آزمایشی سیاه سرفه. ۸۰
فصل پنجم: بحث و پیشنهادات
بحث ۸۳
نتیجه گیری و پیشنهادات ۸۸
منابع ۸۹
خلاصه انگلیسی . ۹۷
ضمایم . ۹۸
 فهرست جداول
عنوان                                                                                                                             صفحه
جدول۱-۱٫ آنتی ژن های مختلف سیاه سرفه. ۹
جدول۱-۲٫ علائم کلینیکی بیماری سیاه سرفه. ۲۶
جدول۱-۳٫ آنتی بیوتیک های مورد استفاده در درمان سیاه سرفه حاد و رژیم مصرف آن ۳۴
جدول۱-۴٫ واکسیناسیون سیاه سرفه در کشورهای مختلف ۳۶
جدول۲-۱٫ ترکیب محیط لیستر و B₂  بر اساس گرم در لیتر. ۴۵
جدول۳-۱٫ لیست دستگاه ها و تجهیزات مورد استفاده ۵۱
جدول۳-۲٫ لیست مواد و محیط های مورد استفاده در تولید واکسن سیاه سرفه. ۵۲
جدول۳-۳٫ ترکیبات محیط بورده ژانگو. ۵۳
جدول۳-۴٫ ترکیبات محیط کشت وِروِی. ۵۳
جدول۳-۵٫ ترکیبات محیط کشت B₂ 54
جدول۳-۶٫ ترکیبات محیط کشت سویابین کازئین. ۵۵
جدول۴-۱٫ اطلاعات دوره کشت باکتری سیاه سرفه برای تولید واکسن. ۶۸
جدول۴-۲٫ نتایج حاصل از انجام آزمایش های غیرفعال سازی و استریلیتی سوسپانسیون های باکتری  سیاه سرفه سمیت  زدایی شده با فرمالین ۷۰
جدول۴-۳٫ نتایج حاصل از انجام آزمایش های غیرفعال سازی و استریلیتی سوسپانسیون های باکتری  سیاه سرفه سمیت  زدایی شده با تیومرسال. ۷۱
جدول۴-۴٫ نتایج حاصل از کنترل توکسیسیتی سوسپانسیون های سمیت زدایی شده با فرمالین و تیومرسال با بهره گرفتن از آزمون MWG 73
جدول۴-۵٫ نتایج کنترل توکسیسیتی سوسپانسیون های سمیت زدایی شده با فرمالین با بهره گرفتن از آزمون MWG   ۷۶
جدول۴-۶٫ نتایج کنترل توکسیسیتی سوسپانسیون های سمیت زدایی شده با تیومرسال با بهره گرفتن از آزمون MWG 77
جدول۴-۷٫ نتایج حاصل از انجام تست توانمندی برای شش واکسن تجربی سمیت زدایی شده با فرمالین (FDV)     ۸۰
جدول۴-۸٫ نتایج حاصل از انجام تست توانمندی برای شش واکسن تجربی سمیت زدایی شده با تیومرسال (TDV)  ۸۱
 فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                                صفحه
 
نمودار۱-۱٫ مقایسه تعداد افراد زیر یک سال ایمن شده با واکسن DTP در سه کشور مختلف در سال
۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ ۶
نمودار۴-۱٫ تغییرات pH کشت سویه ۱۳۴ از باکتری سیاه سرفه در طول دوره رشد درفرمانتور. ۶۵
نمودار۴-۲٫ تغییرات pH کشت سویه ۵۰۹ از باکتری سیاه سرفه در طول دوره رشد درفرمانتور. ۶۵
نمودار۴-۳٫ مقایسه­ میانگین جذب نوری در طول موج های۵۳۰ و۵۹۰ در مقدار جرم  باکتری در هنگام برداشت در بچ های مختلف سویه ۱۳۴ و ۵۰۹ ۶۶
نمودار۴-۴٫ مقدار غلظت نهایی باکتری سیاه سرفه (cell10⁹×۱) سویه ۱۳۴ در پایان دوره کشت در هنگام برداشت   ۶۶
نمودار۴-۵٫ مقدا
ر غلظت نهایی باکتری سیاه سرفه (cell10⁹×۱) سویه ۵۰۹ در پایان دوره کشت در هنگام برداشت   ۶۷
نمودار۴-۶٫ مقایسه دوره ی سمیت زدایی سوسپانسیون های سلولی سیاه سرفه  سویه ۱۳۴  توسط  فرمالین و تیومرسال با بهره گرفتن از تست MWG . 74
نمودار۴-۷٫ مقایسه دوره ی سمیت زدایی سوسپانسیون های سلولی  سیاه سرفه در سویه ۵۰۹ توسط فرمالین و تیومرسال با بهره گرفتن از تست  MWG. 74
نمودار۴-۸٫ مقایسه اختلاف وزن موش های تزریق شده با واکسن تجربی سمیت زدایی شده با فرمالین نسبت به تیومرسال در سویه ۱۳۴ ۷۸
نمودار۴-۹٫ مقایسه اختلاف وزن موش های تزریق شده با واکسن تجربی سمیت زدایی شده با فرمالین
نسبت به تیومرسال در سویه  ۵۰۹ ۷۸
نمودار۴-۱۰٫ مقایسه اختلاف وزن موش های تزریق شده با سوسپانسیون های سمیت زدایی شده سویه ۱۳۴ با تیومرسال و فرمالین نسبت به موش های گروه کنترل ۷۹
نمودار۴-۱۱٫ مقایسه اختلاف وزن موش های تزریق شده توسط واکسن سیاه سرفه حاصل از سمیت­
زدایی با فرمالین وتیومرسال در سمیت زدایی درسوش۵۰۹ توسط تست MWG . 79
نمودار۴-۱۲٫ مقایسه نتایج حاصل از توانمندی واکسن های تجربی سمیت زدایی شده با فرمالین (FDV) با واکسن های تجربی سمیت زدایی شده با تیومرسال((TDV 81
       فهرست اشکال
عنوان                                                                                                                               صفحه
شکل۱-۱٫ کوکوباسیل سیاه سرفه ۷
شکل۱-۲٫ اتصال بوردتلا پرتوسیس به سلول های پوشش مژه دار مجاری تنفسی ۹
شکل۱-۳٫ شمای شماتیک از پرتوسیس توکسین ۱۱
شکل۳-۱٫ فرمانتور استفاده شده برای کشت سیاه سرفه. ۵۸
خلاصه فارسی
سیاه سرفه بیماری عفونی باکتریال دستگاه تنفس است که عامل آن بوردتلا پرتوسیس از دسته باکتری های گرم منفی می باشد.  در این مطالعه شش بچ از سویه های ۱۳۴ و ۵۰۹ باکتری سیاه سرفه تهیه شده و مورد مقایسه قرار گرفتند. از دو روش فیزیکی سانتریفوژ و میکروفیلتراسیون برای جداسازی سلول باکتری از محیط کشت استفاده گردید. سپس سلول­های جداسازی شده باکتری درPBS  خنک و استریل در غلظت متوسط Ou/ml 150-100 حل شده و به دو قسمت تحت نام­های سوسپانسیون سمیت­زدایی با فرمالین (FD) و سوسپانسیون سمیت زدایی با تیومرسال (TD) تقسیم شدند. به سوسپانسیون هایFD  بعد از غیرفعال سازی در حرارت ۵۶ درجه سانتیگراد بمدت ۱۰ دقیقهmM  ۱۰فرمالین (۷/۳۷ %) اضافه گردید و به سوسپانسیون هایTD  در شرایط مشابه، بعد از غیرفعال سازی با حرارت، w/v 01/0 % تیومرسال بصورت محلول اضافه شد. سپس هر دو سوسپانسیون در دمای ۸-۴ درجه سانتیگراد برای سمیت زدایی انکوبه شدند. در روزهای ۱۰، ۳۰، ۹۰، ۱۸۰ و ۲۷۰ از هر دو نوع سوسپانسیون نمونه برداری شد تا سمیت آنها با انجام تست افزایش وزن موش (MWG) مورد ارزیابی قرار گیرد. در نهایت نیز شش واکسن آزمایشی FD وTD  از مخلوط کردن غلظت های مشابه دو سویه ۱۳۴ و ۵۰۹ تهیه گردید تا بتوان توانمندی این واکسن ها را در تست حفاظتی موش با تستKendrick  ارزیابی نمود. نتایج حاکی از آن بود که روش سمیت زدایی با فرمالین با میانگین دوره  ۶/۲۶ روز در مقایسه با روش سمیت زدایی با تیومرسال با میانگین دوره ۱۹۵ روز، روش کوتاهتری از نظر زمانی برای سمیت زدایی سوسپانسیون سلولی سیاه سرفه است. توانمندی واکسن تجربی حاصل از سمیت زدایی با فرمالین با میانگین ۹/۵ از واکسن تجربی حاصل از سمیت زدایی با تیومرسال با میانگین ۹۵/۵ قدری کاهش را نشان داده است. براساس نتایج حاصل، فرمالین با کاهش دوره سمیت زدایی در درجه حرارت ۸-۴ درجه سانتیگراد بمیزان ۵/۷ برابر بسیار مناسب تر از تیومرسال بود. اگرچه توانمندی واکسن حاصل از روش سمیت زدایی با تیومرسال حدود ۰۵/۰ واحد بیشتر از واکسن حاصل از سمیت زدایی با فرمالین است ولی تفاوت از نظر آماری ناچیز بود.

 

 

کلیدواژه­ها: بوردتلاپرتوسیس- سمیت زدایی- تیومرسال- فرمالین- تست افزایش وزن موش (MWG) – تست حفاظتی موش با تست kendrik

 

فصل اول

 

کلیات

دانلود رساله ی دکتری:بررسی ارتباط بین توده‌ی بدنی، اختلالات هورمونی و برخی عوامل خونی در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان‌ پلی‌کیستیک (PCOS)

پلی‌کیستیک (PCOS)

عنوان

 

بررسی ارتباط بین توده‌ی بدنی، اختلالات هورمونی و برخی عوامل خونی در بیماران مبتلا به سندرم  تخمدان‌ پلی‌کیستیک (PCOS)

 

 

 

استادان راهنما

 

دکتر غلامحسن واعظی

 

دکتر سید مهدی کلانتر

 

 

 

زمستان ۹۳

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                               صفحه
چکیده ۱
فصل اول: مقدمه ۲
فصل دوم: مروری بر تحقیقات انجام شده
۲-۱- سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS). 5
۲-۲- سابقه‌ی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ۷
۲-۳- اپیدومیولوژی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ۷
۲-۴- خصوصیات بالینی سندرم تخمدان پلی‌کیستیک. ۸
۲-۵- چرخه‌ی قاعدگی. ۱۰
۲-۵-۱- فاز فولیکولار ۱۰
۲-۵-۱-۱- فولیکول بدوی. ۱۱
۲-۵-۱-۲- فولیکول پیش انترال ۱۳
۲-۵-۱-۳- فولیکول انترال ۱۵
۲-۵-۱-۴- انتخاب فولیکول غالب ۱۶
۲-۵-۱-۵- فولیکول پیش تخمک‌گذاری ۱۸
۲-۵-۱-۶- تخمک‌گذاری ۲۱
۲-۵-۲- فاز لوتئال. ۲۳
۲-۶- عدم تخمک‌گذاری ۲۷
۲-۶-۱- علل عدم تخمک‌گذاری. ۲۷
۲-۶-۲- نقائص مرکزی ۳۰
۲-۶-۲-۱- تومورهای هیپوفیز. ۳۱
۲-۶-۲-۲- هیپرپرولاکتینمی. ۳۱
۲-۶-۳- بالا بودن غلظت استروژن به طور مزمن. ۳۱
۲-۶-۴- نقص در فوران LH 32
۲-۷- بیماری‌های موضعی تخمدان. ۳۳
۲-۷-۱- سندرم تخمدان چند کیستی ۳۳
۲-۷-۱-۱- زنان با یک مشخصه‌ی منحصر تخمدان‌های پلی‌کیستیک ۳۶
۲-۷-۱-۲- تعریف حاضر از تخمدان پلی‌کیستیک ۳۶
۲-۷-۱-۳- ویژگی‌های بالینی و بیوشیمیایی PCOS 39
۲-۷-۱-۳-۱- گنادوتروپین‌ها در PCOS 39
۲-۷-۱-۳-۱-۱- ترشح نامناسب گنادوتروپین. ۳۹
۲-۷-۱-۳-۲- تولید استروئید در زنان PCOS 40
۲-۷-۱-۳-۲-۱- ترشح آندروژن ۴۰
۲-۷-۱-۳-۲-۲- تولید استروئید در تخمدان ۴۰
۲-۷-۱-۳-۲-۳- هیپرآندروژنمی ۴۳
۲-۷-۱-۳-۲-۳-۱- هیپرآندروژنیسم بالینی. ۴۵
۲-۷-۱-۳-۳- اختلالات تیروئیدی ۴۶
۲-۷-۱-۳-۴- هیپرپرولاکتینمی. ۴۶
۲-۷-۱-۳-۵- خصوصیات متابولیکی در PCOS 46
۲-۷-۱-۳-۵-۱- تحمل گلوکز. ۴۶
۲-۷-۱-۳-۵-۲- مقاومت به انسولین ۴۷
۲-۷-۱-۳-۵-۳- کلیرانس و ترشح انسولین ۴۹
۲-۷-۱-۳-۵-۴- مقاومت انسولینی در زنان PCO. 50
۲-۷-۱-۳-۵-۵- فاکتورهای رشد شبه‌انسولینی در PCOS 50
۲-۷-۱-۳-۶- لپتین و PCOS 52
۲-۷-۱-۳-۷- لیپیدها و PCOS 54
۲-۷-۱-۳-۷-۱- دیس‌لیپیدمی. ۵۵
۲-۷-۱-۳-۸- تنظیم وزن و انرژی ۵۵
۲-۷-۱-۳-۹- هیرسوتیسم. ۵۶
۲-۷-۱-۳-۹-۱- هیرسوتیسم ایدیوپاتیک ۵۷
۲-۷-۱-۳-۱۰- اختلالات قاعدگی و خطر ابتلا به سرطان آندومتر. ۵۸
۲-۷-۱-۳-۱۱- ژنتیک PCOS. 59
۲-۷-۱-۳-۱۲- مدیریت بالینی ۶۰
۲-۷-۱-۳-۱۳- تغییرات نحوه‌ی زندگی ۶۱
۲-۸- ناهنجاری‌های متابولیک و خطرات سلامت همراه با آن‌ها ۶۲
۲-۹- معیارهای تشخیص PCOS 64
فصل سوم: مواد و روش‌ها
۳- ۱- منشور اخلاقی. ۶۶
۳- ۲- جامعه‌ی مورد مطالعه ۶۶
۳- ۳- نمونه‌گیری. ۶۷
۳-۳-۱- خون‌گیری وریدی. ۶۷
۳-۴- آزمایش‌های بیوشمیایی ۶۷
۳-۴-۱- اندازه‌گیری گلوکز. ۶۷
۳-۴-۲- اندازه‌گیری پروفایل لیپیدی ۶۸
۳-۴-۳- اندازه‌گیری تری‌گلیسرید ۶۸
۳-۴-۴- اندازه‌گیری کلسترول. ۶۹
۳-۴-۵- اندازه‌گیری لیپوپروتئین ۷۰
۳-۴-۵-۱- اندازه‌گیری لیپوپروتئین با دانسیته‌ی بالا به روش مستقیم. ۷۰
۳-۴-۵-۲- اندازه‌گیری لیپوپروتئین با دانسیته‌ی پایین ۷۰
۳-۴-۶- سنجش هورمونی ۷۱
۳-۴-۶-۱- اندازه‌گیری هورمون LH در سرم ۷۱
۳-۴-۶-۲- اندازه‌گیری هورمون FSH در سرم ۷۲
۳-۴-۶-۳- اندازه‌گیری هورمون تستوسترون در سرم. ۷۳
۳-۴-۶-۴- اندازه‌گیری هورمون DHEA-S 74
۳-۴-۶-۵- اندازه‌گیری هورمون پرولاکتین در سرم. ۷۵
۳-۴-۶-۶- اندازه‌گیری هورمون آندروستندیون. ۷۶
۳-۴-۶-۷- اندازه‌گیری هورمون پروژسترون در سرم. ۷۶
۳-۴-۶-۸- اندازه‌گیری هورمون استروژن در سرم. ۷۷
۳-۴-۶-۹- اندازه‌گیری هورمون TSH در سرم ۷۸
۳-۵- تکمیل پرسش‌نامه‌ها. ۷۹
۳-۵-۱- پرسش‌نامه‌ی کیفیت زندگی ۷۹
۳-۵-۲- پرسش‌نامه‌ی دموگرافیک. ۷۹
۳-۶- تجزیه و تحلیل‌های آماری. ۷۹
فصل چهارم: نتایج
۴-۱- بررسی ویژگی‌های جمعیت‌شناختی زنان مورد مطالعه. ۸۱
۴-۲- مقایسه‌ی هورمون‌ها در زنان PCOS با زنان سالم. ۸۲
۴-۳- مقایسه‌ی عوامل خونی در زنان PCOS با زنان سالم. ۸۷
۴-۴- مقایسه‌ی عوامل بالینی در زنان PCOS با زنان سالم ۸۹
۴-۵- بررسی ارتباط نمایه‌ی توده‌ی بدنی با پارامترهای مورد مطالعه ۹۰
۴-۵-۱- بررسی ارتباط نمایه‌ی توده‌ی بدنی با هورمون‌های مورد مطالعه ۹۰
۴-۵-۲- بررسی ارتباط نمایه‌ی توده‌ی بدنی با عوامل خونی مورد مطالعه. ۹۱
۴-۶- بررسی ارتباط سن با پارامترهای مورد مطالعه. ۹۲
۴-۶-۱- بررسی ارتباط سن با هورمون‌های مورد مطالعه ۹۲
۴-۶-۲- بررسی ارتباط سن با عوامل خونی مورد مطالعه. ۹۲
۴-۷- بررسی ارتباط سطوح هورمون‌ها با تشخیص نهایی (PCOS- سالم). ۹۴
۴-۸- بررسی ارتباط سطوح عوامل خونی با تشخیص نهایی (PCOS- سالم). ۹۶
۴-۹- بررسی ارتباط بین هورمون‌های مورد مطالعه. ۹۸
۴-۱۰- بررسی ارتباط بین عوامل خونی مورد مطالعه. ۹۸
۴-۱۱- بررسی ارتباط بین عوامل خونی و هورمون‌های مورد مطالعه ۱۰۰
فصل پنجم: بحث
۵-۱- شایع‌ترین علایم بالینی در افراد مبتلا به PCOS. 101
۵-۲- شایع‌ترین عوامل خونی غیر طبیعی در افراد PCOS 104
۵-۳- تغییرات هورمونی افراد PCOS. 105
۵-۴- متغیرهای دموگرافیک در بیماران PCOS. 106
۵-۴-۱- رابطه‌ی توده‌ی بدنی با هورمون‌ها و عوامل خونی در بیماران PCOS 106
۵-۴-۱-۱- رابطه‌ی توده‌ی بدنی و هورمون‌ها. ۱۰۶
۵-۴-۲- رابطه‌ی توده‌ی بدنی با عوامل خونی. ۱۰۷
۵-۴-۳- رابطه‌ی سن با هورمون‌ها و عوامل خونی در بیماران PCOS. 107
۵-۴-۳-۱- رابطه‌ی سن با هورمون‌ها. ۱۰۷
۵-۴-۳-۲- رابطه‌ی سن با عوامل خونی.
۱۰۸
۵-۵- اثرات متقابل متغیرهای دموگرافیکی، هورمونی و خونی در بیماران PCOS 109
۵-۶- کیفیت زندگی بیماران PCOS. 110
۵-۷- نتیجه‌گیری کلی. ۱۱۱
۶- منابع. ۱۱۴
۷- پیوست‌ها ۱۲۷
۸- چکیده‌ی انگلیسی ۱۲۹
فهرست جدول‌ها
عنوان                                                                                                               صفحه
جدول ۲-۱- خلاصه‌ای از مطالعاتی نشان دهنده‌ی میزان شیوع تخمدان پلی‌کیستیک PCO به کمک اولتراسونوگرافی (برگرفته از Koivunen, 2001). 36
جدول ۲-۲- مشخصات بافت‌شناسی تخمدان پلی‌کیستیک (برگرفته از Koivunen, 2001) 37
جدول ۲-۳- معیار اولتراسونوگرافی برای تشخیص PCO (برگرفته از Koivunen, 2001). 37

 

 

جدول ۲-۴- کرایتریای تشخیصی برای سندرم‌ تخمدان پلی‌کیستیک برطبق تعاریف مختلف منتشر شده، برگرفته از Conder & Escobar-Morreale, 2007 ). 65
جدول۳-۱- تعداد افراد مورد مطالعه ۶۷
جدول ۳-۲- مقادیر مورد انتظار برای سیستم تست LH به روش ELISA. 72
جدول ۳-۳- مقادیر مورد انتظار برای سیستم تست FSH به روش ELISA. 73
جدول ۳-۴- مقادیر مورد انتظار برای سیستم تست تستوسترون به روش ELISA 74
جدول ۳-۵- مقادیر مورد انتظار برای سیستم تست پرولاکتین به روش ELISA. 76
جدول ۴-۱- مقایسه‌ی ویژگی‌های جمعیت‌شناختی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و زنان سالم (کنترل)    ۸۲
جدول ۴-۲- مقایسه‌ی هورمون‌های مورد بررسی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و زنان سالم (کنترل)       ۸۳
جدول ۴-۳- مقایسه‌ عوامل خونی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و زنان سالم (کنترل). ۸۷
جدول ۴-۴- مقایسه‌ی عوامل بالینی زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و زنان سالم (کنترل) ۸۹
جدول ۴-۵- ضریب همبستگی اسپیرمن بین نمایه‌ی توده‌ی بدنی با هورمون‌های مورد بررسی در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS. 91
جدول ۴-۶- ضریب همبستگی اسپیرمن بین نمایه‌ی توده‌ی بدنی با عوامل خونی مورد بررسی در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS. 92
جدول ۴-۷- ضریب همبستگی اسپیرمن بین سن با هورمون‌های مورد بررسی در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS. 93
جدول ۴-۸- ضریب همبستگی اسپیرمن بین سن با عوامل خونی مورد بررسی در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS. 93
جدول ۴-۹- مقادیر حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی هورمون‌های مورد بررسی در نقطه‌ی برش تعیین شده ۹۶
جدول ۴-۱۰- مقادیر حساسیت، ویژگی، ارزش اخباری مثبت و ارزش اخباری منفی عوامل خونی مورد بررسی در نقطه‌ی برش تعیین شده ۹۷
جدول ۴-۱۱- ضریب همبستگی اسپیرمن بین هورمون‌های مورد مطالعه در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS 99
جدول ۴-۱۲- ضریب همبستگی اسپیرمن بین عوامل خونی مورد مطالعه در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS 98
جدول ۴-۱۳- ضریب همبستگی اسپیرمن بین عوامل خونی و هورمون‌های مورد مطالعه در دو گروه زنان مبتلا و غیر مبتلا به PCOS 100
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                                 صفحه
نمودار ۴-۱- مقایسه‌ی هورمون LH زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۳
نمودار ۴-۲- مقایسه‌ی هورمون FSH زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۴
نمودار ۴-۳- مقایسه‌ی نسبت LH/FSH زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۴
نمودار ۴-۴- مقایسه‌ی هورمون تستوسترون زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۴
نمودار ۴-۵- مقایسه‌ی هورمون DHEA-S زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۵
نمودار ۴-۶- مقایسه‌ی هورمون پرولاکتین زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۵
نمودار ۴-۷- مقایسه‌ی هورمون آندروستندیون زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۵
نمودار ۴-۸- مقایسه‌ی هورمون پروژسترون زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۶
نمودار ۴-۹- مقایسه‌ی هورمون استروژن زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۶
نمودار ۴-۱۰- مقایسه‌ی هورمون TSH زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۶
نمودار ۴-۱۱- مقایسه‌ی گلوکز زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۷
نمودار ۴-۱۲- مقایسه‌ی کلسترول زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۸
نمودار ۴-۱۳- مقایسه‌ی LDL زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۸
نمودار ۴-۱۴- مقایسه‌ی HDL زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای ۸۸
نمودار ۴-۱۵- مقایسه‌ی تری‌گلیسرید زنان گروه PCOS و کنترل با بهره گرفتن از نمودار جعبه‌ای. ۸۹
نمودار ۴-۱۶- مقایسه عوامل بالینی درزنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS. 90
نمودار ۴-۱۷- منحنی مشخصه‌ی عملکرد (ROC) در نقاط برش مختلف هورمون‌های مورد مطالعه در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS 94
نمودار ۴-۱۷- ادامه ۹۵
نمودار ۴-۱۸- منحنی مشخصه‌ی عملکرد (ROC) در نقاط برش مختلف عوامل خونی مورد مطالعه در دو گروه زنان مبتلا و غیرمبتلا به PCOS 98
نمودار ۴-۱۸- ادامه ۹۸
فهرست شکل‌ها
عنوان                                                                                                                 صفحه
شکل ۲-۱- برش عرضی تخمدان (برگرفته از Chedumbarum Pillay, 2009). 12
شکل ۲-۲- تصویر سونوگرافی یک تخمدان پلی‌کیستیک (برگرفته از Koivunen, 2001) 38
شکل ۲-۳- مسیرهای ساخته شدن استروئیدها در فولیکول انترال تخمدان بر اساس دو گنادوتروپین (برگرفته از Koivunen, 2001) 42
شکل ۲-۴- تاریخچه‌ی طبیعی زنان با PCOS (برگرفته از Koivunen, 2001) 54
 

 

چکیده

 

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS)، شایع‌ترین بیماری مرتبط با عدم تخمک‌گذاری مزمن است و ۶-۴ درصد زنان را در سن باروری مبتلا می‌کند. PCOS یک اختلال اندوکرین اختصاصی یا مجزا با علت یا پاتوفیزیولوژی منحصر به فرد نمی‌باشد، بلکه در پاتوفیزیولوژی آن، عوامل ژنتیکی و محیطی در تعامل و ترکیب با یکدیگر می‌باشند. در واقع، به این اختلال می‌توان به عنوان مسیر نهایی مشترک در عدم تخمک‌گذاری نگاه کرد. هیرسوتیسم، آکنه، افزایش غیر طبیعی استروئیدوژنز تخمدانی و آدرنال که نشانه‌ای از هیپرآندروژنیسم است، در بیماران PCOS دیده می‌شوند. همچنین مقاومت انسولینی و سندرم متابولیک می‌توانند در این بیماران زمینه‌سازی برای بروز بیماری‌های قلبی- عروقی باشد.
در این تحقیق، هیرسوتیسم، عوامل خونی (گلوکز، تری‌گلیسرید، کلسترول، LDL، HDL) و عوامل هورمونی (LH، FSH، تستوسترون، DHEA، DHEA-S، پرولاکتین، پروژسترون، استروژن و TSH) و روابط متقابل میان آن‌ها در ۴۰۰ فرد PCOS و ۵۰۰ فرد سالم مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد که از میان نشانه‌های بالینی مورد بررسی، علائمی چون موهای زائد، دردهای قاعدگی، قاعدگی نامنظم و تأخیر در قاعدگی بیماران PCOS جزو شایع‌ترین علائم در زنان ایرانی مورد مطالعه می‌باشند. همچنین مشخص شد که افسردگی، خستگی زودرس، آکنه و نازایی در زنان PCOS مورد بررسی، شیوع بیش‌تری داشت. مطالعه‌ی حاضر نشان داد که میانگین گلوکز، کلسترول، LDL و تری‌گلیسرید زنان PCOS به طور معنی‌داری بالاتر از گروه کنترل بود. علاوه‌بر این، هورمون‌های LH، FSH، تستوسترون، DHEA، DHEA-S، پرولاکتین، پروژسترون و استروژن در زنان PCOS بالاتر از زنان سالم بود. نتایج به‌دست آمده از تحقیق حاضر نشان داد که ارتباط معنی‌داری بین نمایه‌ی توده‌ی بدنی و هورمون‌های پرولاکتین و TSH در زنان ایرانی PCOS وجود دارد و این‌که این نمایه در زنان PCOS می‌تواند ارتباط مستقیمی با سطوح گلوکز، کلسترول، LDL و تری‌گلیسرید داشته باشد. مطالعات نشان داد که در زنان ایرانی PCOS، با افزایش سن نسبت LH به FSH افزایش می‌یابد. همچنین افزایش سن در این بیماران ارتباط مستقیمی با سطوح گلوکز، LDL و تری‌گلیسرید دارد. با استناد به نتایج حاصل از این تحقیق، هورمون LH در این بیماران نقش بسیار مهمی دارد، هرچند که جزئیات انواع آن و سن آغاز تغییرات مورد مطالعه قرار نگرفته است.                                                                                                        
واژگان کلیدی: PCOS، عوامل هورمونی، عوامل خونی، هیرسوتیسم، آکنه، نمایه‌ی توده‌ی بدنی

 

فصل اول

 

مقدمه

 

سندرم تخمدان پلی‌کیست (PCOS)[1] مهم‌ترین علت اولیگولاسیون و عدم تخمک‌گذاری در جمعیت زنان نابارور می‌باشد و حدود ۵ تا ۱۰ درصد از جمعیت زنان را گرفتار می‌کند. در این سندروم تخمدان‌ها بزرگ شده و حاوی چند کیست کوچک می‌شوند که با یک یا چندین نشانه شامل قاعدگی غیر طبیعی، افزایش موی بدن، آکنه، و ناباروری، مشخص می‌شود و خطر ابتلا به چاقی، دیابت، فشار خون واحتمال بیماری‌های قلبی- عروقی را افزایش می‌دهد. افراد مبتلا به این سندرم دچار مقاومت به انسولین و هیپرانسولیمی هستند (Azziz, 2005). مطالعات نشان داده است که انسولین دارای اثرات عمیقی در دو سطح استرومای تخمدان و فولیکول است. انسولین ترشح آندروژن‌ها را در تخمدان القا می‌کند وافزایش آندروژن به نوبه‌ی خود باعث آترزی یا تحلیل فولیکول در حال رشد می‌شود. بنابراین، الگوهای ترشح طبیعی استروژن مختل شده و با عدم وقوع موج هورمونLH [2]  در اواسط سیکل، ترشح پروژسترون در فاز لوتئال[۳] وجود ندارد. بیشتر زنان مبتلا به PCOS، دارای افزایش سطح سرمی LH، سطح سرمی FSH[4] در محدوده‌ی پایین و افزایش نسبت  LHبه FSH می باشند (Carmina et al., 1992).

پایان نامه:استخراج و تجزیه کمی و کیفی اسانس اکسشن‌های مختلف Achillea filipendula

واحد علوم دارویی

 

دانشکده علوم و فناوری های نوین، گروه شیمی(Ms.Sc)

 

 

 

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

 

 

گرایش شیمی و فناوری اسانس

 

 

 

عنوان:

 

استخراج و تجزیه کمی و کیفی اسانس اکسشن‌های مختلف Achillea filipendula

 

 

 

استاد راهنما:

 

سرکار خانم دکتر فاطمه سفید کن

 

 

 

استاتید مشاور:

 

جناب آقای دکتر محمدحسین صالحی سورمقی

 

سرکار خانم پروین صالحی شانجانی

 

 

 

سال تحصیلی:۹۳-۱۳۹۲

 

 

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
 

 

فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                                     صفحه
خلاصه فارسی ۱
فصل اول: کلیات
مقدمه ۳
۱-۱٫ بیان مسأله ۳
۱-۲٫ ضرورت اهمیت موضوع ۴
۱-۳٫ اهداف ۴
فصل دوم: مروری بر متون گذشته
۲-۱٫ خانواده کمپوزیته ۶
۲-۲٫ مشخصات جنس بومادران ۹
۲-۲-۱٫ رویشگاه و پراکنش­گیاه بومادران. ۱۰
۲-۲-۲٫ اهمیت اقتصادی و موارد مصرف بومادران. ۱۰
۲-۲-۳٫ نیازهای اکولوژیکی گیاه بومادران ۱۲
۲-۳٫ جایگاه بومادران زاگرسی در عالم گیاهی ۱۲
۲-۳-۱٫ ویژگیهای گیاه شناسی بومادران زاگرسی (Achillea filipendula) 15
۲-۴٫ پیشینه تحقیق در مورد گونه های مختلف بومادران. ۱۶
۲-۴-۱٫ پیشینه تحقیق در داخل ایران ۱۸
۲-۴-۲٫ پیشینه تحقیق در خارج از ایران ۱۸
۲-۵٫ روغن های اسانسی و اثرات دارویی آنها. ۲۰
۲-۵-۱٫ روغن های اسانسی. ۲۰
۲-۵-۲٫ تشکیل و محل جایگزینی اسانس ها ۲۰
۲-۵-۳٫ عوامل ﻣﺆثر در کیفیت اسانس ها ۲۱
۲-۵-۴٫ ﺗﺄثیر مناطق رویشی بر میزان اسانس ۲۲
۲-۵-۵٫ کمیت و کیفیت اسانس در اندامهای مختلف ۲۲
۲-۶٫ ویژگی های اسانس ها ۲۳
۲-۶-۱٫ خواص فیزیکی اسانس ها. ۲۳
۲-۶-۲٫ خواص شیمیایی اسانس ها. ۲۶
۲-۷٫ اثرات فارماکولوژی اسانس ها. ۲۹
۲-۷-۱٫ اثرات گوارشی ۳۰
۲-۷-۲٫ اثرات قلبی و عروقی. ۳۱
۲-۷-۳٫ اثرات تنفسی ۳۲
۲-۷-۴٫ اثر کاهش قند خون ۳۳
۲-۷-۵٫ اثرات ضدمیکروبی و ضدقارچی ۳۴
۲-۷-۶٫ اثرات پوستی ۳۵
۲-۸٫ ترکیبات شیمیایی اسانس ها. ۳۶
۲-۸-۱٫ ترپنوئیدها ۳۸
۲-۸-۲٫ فنیل پروپانوئیدها. ۳۸
۲-۹٫ ترکیب های اسانس ها. ۳۹
۲-۹-۱٫ الکل ها. ۳۹
۲-۹-۲٫ استرها. ۳۹
۲-۹-۳٫ هیدروکربن های معطر. ۴۰
۲-۹-۴٫ اکسیدها. ۴۰
۲-۹-۵٫ آلدئیدها ۴۱
۲-۹-۶٫ کتون ها ۴۱
۲-۹-۷٫ فنل ها ۴۴
۲-۹-۸٫ اترهای فنلی ۴۸
۲-۹-۹٫ اسیدها ۴۹
۲-۹-۱۰٫ اسانس های حاوی ترکیب های ازتی و گوگرد. ۵۰
۲-۱۰٫  راه های مختلف مصرف اسانس ها ۵۱
۲-۱۱٫ عوارض جانبی ناشی از مصرف اسانس ها. ۵۲
۲-۱۲٫ نگهداری اسانس ها ۵۲
۲-۱۳٫ روش های تهیه و استخراج اسانس ها. ۵۲
۲-۱۳-۱٫ روش تقطیر با آب (Hydro Distillation ) . 53
۲-۱۳-۲٫ روش تقطیر با آب و بخار آب (Water & Steam Distillation ). 53
۲-۱۳-۳٫ روش تقطیر با بخار آب مستقیم ( Direct Steam Distillation ). 53
۲-۱۳-۴٫ استخراج بوسیله آنزیم ها ۵۴
۲-۱۳-۵٫ روش فشردن در حرارت معمولی (Exprssion). 55
۲-۱۳-۶٫ روش اکوله (Ecuelle). 55
۲-۱۳-۷٫ استخراج بوسیله حلالهای آلی فرار. ۵۶
۲-۱۳-۸٫ استخراج بوسیله حلالهای غیر فرار. ۵۶
۲-۱۳-۸-۱٫ استخراج با چربی سرد (Enfleurange). 57
۲-۱۳-۸-۲٫ استخراج با چربی داغ (Maceration) 58
۲-۱۴٫ روش های تجزیه و شناسایی اسانس ها ۵۹
۲-۱۴-۱٫ تقطیر جز.ء به جزء ۶۱
۲-۱۴-۲٫ کروماتوگرافی. ۶۲
۲-۱۴-۲-۱٫ کروماتوگرافی  لایه نازک (TLC). 62
۲-۱۴-۲-۲٫ کروماتوگرافی گازی ۶۳
۲-۱۴-۲-۳٫ کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC) 63
۲-۱۴-۳٫ طیف سنجی جرمی ۶۴
۲-۱۵٫ کاربرد شاخص بازداری در شناسایی اجزای اسانس ها ۶۴
فصل سوم: مواد و روش‌ها
۳-۱٫ منابع گیاهی استفاده شده ۶۸
۳-۲٫ مشخصات اقلیمی منطقه گیاه کشت شده ی مورد مطالعه ۷۱
۳-۲-۱٫ مشخصات اقلیمی و زراعی منطقه اجرای طرح ۷۱
۳-۲-۲٫ خصوصیات خاک محل کشت گیاهان ۷۱
۳-۲-۳٫ مواد گیاهی مورد آزمایش. ۷۱
۳-۳٫ جمع آوری گیاهان و خشک کردن ۷۱
۳-۴٫ اسانس گیری به روش تقطیر با آب. ۷۲
۳-۴-۱٫ روش اسانس گیری از گیاهان ۷۲
۳-۴-۲٫ محاسبه بازده اسانس ۷۳
۳-۵٫ تجزیه و شناسایی ترکیب های تشکیل دهنده اسانس. ۷۴
۳-۵-۱٫ دستگاه GC 75
۳-۵-۲٫ دستگاه GC/MS. 75
۳-۶٫ تجزیه و تحلیل کاری. ۷۵
فصل چهارم: نتایج
۴-۱٫ بازده اسانس نمونه های مختلف Achillea filipendula 78
۴-۲٫ بازده اسانس اندامهای مختلف نمونه تصادفی Achillea filipendula 79
۴-۳٫ ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس اندامهای مختلف  Achillea filipendula 81
۴-۴٫ ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس سرشاخه گلدار اکسشن های مختلف  Achillea filipendula 84
۴-۵٫ مقایسه بازده اسانس جمعیت های مختلف بومادران زاگرسی ۸۵
۴-۵-۱٫ مقایسه بازده اسانس اندام های مختلف نمونه تصادفی بومادران زاگرسی ۸۷
۴-۶٫ بررسی کیفیت اسانس نمونه های مختلف بومادران زاگرسی ۶۸
۴-۶-۱٫ بررسی کیفیت اسانس اندامهای مختلف نمونه تصادفی بومادران زاگرسی ۷۱
۴-۶-۲٫ بررسی کیفیت اسانس سرشاخه گلدار اکسشن های مختلف بومادران زاگرسی ۷۱
۴-۷٫ بررسی خواص برخی از ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس بومادران زاگرسی. ۷۱
۴-۷-۱٫ آلفا-پینن. ۷۱
۴-۷-۲٫ بتا-پینن. ۷۱
۴-۷-۳٫ میرسن. ۷۲
۴-۷-۴٫ کامفن. ۷۲
۴-۷-۵٫ ۱،۸-سینئول. ۷۳
۴-۷-۶٫ سانتولینا الکل. ۷۴
۴-۷-۷٫ ای-بتا-اوسیمن ۷۵
۴-۷-۸٫ گاما-ترپینن. ۷۵
۴-۷-۹٫ ترانس-پینوکاروول ۷۵
۴-۷-۱۰٫ کامفر ۷۱
۴-۷-۱۱٫ بورنئول ۷۱
۴-۷-۱۲٫ ترپینن-۴-اول ۷۲
۴-۷-۱۳٫ آلفا-ترپینئول. ۷۲
۴-۷-۱۴٫ سیس-کریزانتنیل استات ۷۳
۴-۷-۱۵٫ بورنیل استات ۷۴
۴-۷-۱۶٫ نریل استات ۷۵
۴-۷-۱۷٫ جرماکرن دی. ۷۵
۴-۷-۱۸٫ اسپاتولنول ۷۵
۴-۸٫ مشخصات آمار توصیفی شامل میانگین، حداکثر، حداقل و انحرف معیار برای هر یک از ترکیب‌های مورد مطالعه بر اساس تجزیه ۱۶ جمعیت A. filipendula. 71
۴-۹٫ تجزیه به مؤلفه‌های اصلی. ۷۱
۴-۱۰٫ تجزیه‌ای خوشه‌ای براساس ترکیبات اسانس. ۷۱
فصل پنجم: بحث و پیشنهادات
۵-۱٫ بحث ۹۰<
br />۵-۱-۱٫ نتیجه‌گیری کلی ۹۰
۵-۲٫ پیشنهادات ۹۰
منابع ۹۳
خلاصه انگلیسی ۱۰۵
ضمایم ۱۰۶
فهرست جداول
عنوان                                                                                                                                     صفحه
جدول ۲-۱٫ معرفی کلی گروه و گونه های جنس بومادران ۲۷
جدول ۲-۲٫ رده بندی ترپنوئیدها. ۳۱
جدول ۳-۱٫ مشخصات منابع اکسشن های مختلف filipendula Achillea. 73
جدول ۳-۲٫ نتایج آزمایش تجزیه ی خاک ۷۴
جدول ۴-۱٫ بازده اسانس نمونه‌های مختلف filipendula Achillea 76
جدول ۴-۲٫ بازده اسانس اندامهای مختلف نمونه تصادفی filipendula Achillea 78
جدول ۴-۳٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۲۸۷۹۴ ۸۵
جدول ۴-۴٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس گل اکسشن ۲۸۷۹۴ ۸۶
جدول ۴-۵٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس برگ اکسشن ۲۸۷۹۴ ۸۸
جدول ۴-۶٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس ساقه اکسشن ۲۸۷۹۴٫ ۸۸
جدول ۴-۷٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۲۷۵۰۵ ۸۵
جدول ۴-۸٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۹۴۷۵ ۸۵
جدول ۴-۹٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۲۷۰۱۶ ۸۵
جدول ۴-۱۰٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۲۲۶۲۲٫ ۸۵
جدول ۴-۱۱٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۳۳۰۵٫ ۸۵
جدول ۴-۱۲٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۹۴۹۰٫ ۸۵
جدول ۴-۱۳٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۶۳۰۱ ۸۵
جدول ۴-۱۴٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۵۸۳۴٫ ۸۵
جدول ۴-۱۵٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۴۱۷۹٫ ۸۵
جدول ۴-۱۶٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۳۳۱۲٫ ۸۵
جدول ۴-۱۷٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۹۴۸۱٫ ۸۵
جدول ۴-۱۸٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۱۸۵۵۷٫ ۸۵
جدول ۴-۱۹٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۹۰۱ ۸۵
جدول ۴-۲۰٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۲۷۴۹۸٫ ۸۵
جدول ۴-۲۱٫ ترکیب‌های شناسایی شده در اسانس سرشاخه گلدار اکسشن ۸۳۷۲ ۸۵
جدول ۴-۲۲٫ مقایسه ترکیب‌های موجود در اسانس اندامهای مختلف Achillea filipendula. 85
جدول ۴-۲۳٫ خلاصه مشخصات آمار توصیفی شامل میانگین، حداکثر، حداقل و انحرف معیار برای هر یک از ترکیبات مورد مطالعه بر اساس تجزیه ۱۶ جمعیت Achillea filipendula. 85
جدول ۴-۲۴٫ بردارها و مقادیر ویژه، واریانس‌های نسبی و تجمعی برای۶ مؤلفه اصلی حاصل از تجزیه به مولفه‌های ا‌‌صلی روی ترکیبات مورد مطالعه.۸۵
جدول ۴-۲۵٫ ترکیبات اسانس جمعیت های مختلف بومادران زاگرسی در ۱۶ منطقه از ایران ۸۵
فهرست نمودارها
عنوان                                                                                                                                     صفحه
نمودار ۴-۱٫ مقایسه بازده اسانس سرشاخه گلدار جمعیت های مختلف بومادران زاگرسی ۷۸
نمودار ۴-۲٫ مقایسه بازده اسانس اندامهای مختلف بومادران زاگرسی اکسشن ۲۸۷۹۴٫ ۸۰
نمودار ۴-۳٫ نمودار مقایسه ای کل سرشاخه گلدار، گل، برگ و ساقه ترکیب سانتولینا الکل   ۸۱
نمودار ۴-۴٫ نمودار مقایسه ای کل سرشاخه گلدار، گل، برگ و ساقه ترکیب ۱،۸-سینئول. ۸۲
نمودار ۴-۵٫ نمودار مقایسه ای کل سرشاخه گلدار، گل، برگ و ساقه ترکیب بورنئول  . ۸۳
نمودار ۴-۶٫ نمودار مقایسه ای کل سرشاخه گلدار، گل، برگ و ساقه ترکیب بورنیل استات  . ۸۴
نمودار ۴-۷٫ نمودار مقایسه ای ترکیب عمده سانتولینا الکل   ۸۱
نمودار ۴-۸٫ نمودار مقایسه ای ترکیب عمده ۱،۸-سینئول. ۸۲
نمودار ۴-۹٫ نمودار مقایسه ای ترکیب عمده بورنئول  . ۸۳
نمودار ۴-۱۰٫ نمودار مقایسه ای ترکیب عمده سیس کریزانتیل استات  . ۸۴
فهرست اشکال
عنوان                                                                                                                                     صفحه
شکل ۲-۱٫ گیاه بومادران زاگرسی ۱۴
شکل ۳-۱٫ نقشه پراکنش بومادران زاگرسی در ایران. ۱۵
شکل ۳-۲٫ مزرعه بومادران در ایستگاه تحقیقاتی البرز کرج. ۱۶
شکل ۳-۳٫ خشک کردن نمونه ها ۱۹
شکل ۳-۴٫ دستگاه کلونجر. ۲۴
شکل ۳-۵٫ شماتیک کلی دستگاه GC. 28
شکل ۳-۶٫ دستگاه GC. 57
شکل ۳-۷٫ دستگاه GC/ MASS. 60
شکل ۴-۱٫ دندروگرام حاصل از تجزیه کلاستر به روش Ward براساس مقادیر ترکیب‌های موثره در ۱۶ جمعیت A. filipendula 69

 

خلاصه فارسی

 

جنس بومادران در ایران ۱۹ گونه گیاه علفی چندساله و غالباً معطر دارد که شش گونه آن انحصاری کشور ایران است.  Achillea filipendula با نام فارسی بومادران زاگرسی یکی از گونه‌های بومی این جنس در ایران است. بخش‌های مختلف گونه‌های بومادران به طور گسترده در طب سنتی به علت خواص متعدد دارویی از جمله فعالیت‌های ضد میکروبی-ضدالتهابی-ضدآلرژی و آنتی اکسیدان استفاده می‌شوند. این تحقیق با هدف مشخص کردن کمیت و کیفیت اسانس جمعیت های مختلف بومادران زاگرسی (Achillea filipendula) در شرایط زراعی انجام شد. برای این منظور ابتدا بذر جمعیت های مختلف بومادران زاگرسی از رویشگاههای مختلف جمع‌آوری شده و برای اولین بار، در شرایط محیطی یکسان در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه تحقیقات البرز واقع در شهرستان کرج کشت شد. به منظور بررسی و مقایسه کمی و کیفی اسانس سرشاخه های گلدار، پس از جمع‌آوری جمعیت های مختلف در زمان اوج گلدهی، و خشک کردن در سایه، از سرشاخه گلدار همه جمعیت‌ها اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب صورت گرفت. همچنین اسانس اندامهای مختلف (برگ، گل، ساقه و کل سرشاخه هوایی) برای یکی از نمونه‌ها به صورت مجزا مورد بررسی کمی و کیفی قرار گرفت.اسانس‌های حاصل با بهره گرفتن از دستگاه های گازکروماتوگرافی (GC) و گازکروماتوگرافی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/Mass) مورد تجزیه کمی و کیفی قرار گرفتند و ضمن محاسبه بازده اسانس‌ها، ترکیب‌های تشکیل دهنده آن‌ها مورد شناسایی قرار گرفت.
در مقایسه اسانس حاصل از اندامهای مختلف، بیشترین بازده اسانس (w/w نسبت به وزن خشک) از گل (۶۷/۰%) و برگ (۷۷/۰%) و کمترین بازده اسانس از ساقه (۱۱/۰%) بدست آمد. بازده اسانس کل سرشاخه گلدار نیز ۶/۰% بود. طبق این نتایج همه اندامهای هوایی این گیاه به صورت مجزا دارای اسانس هستند، هر چند تفاوتهایی در بازده اسانس و تفاوتها و شباهتهایی در اجزای تشکیل دهنده آنها وجود دارد. برخلاف تحقیقات قبلی که معمولاٌ فقط از گل گونه‌های مختلف بومادران اسانس‌گیری انجام می‌شد، می‌توان توصیه کرد که کل اندام هوایی برای اسانس‌گیری مورد مصرف قرار گیرد. مقدار ۱،۸-سینئول در اسانس‌ها از ۵/۵  (در اسانس ساقه) تا ۷/۳۳% در اسانس سرشاخه گلدار متغیر بود. کمترین مقدار سنتولینا الکل (۲/۴%) در اسانس ساقه و بیشترین مقدار آن (۵/۲۳%) در اسانس برگ مشاهده شد. بیشترین مقدار نریل استات (۳/۵۸%) در اسانس ساقه مشاهده شد. همچنین اسانس ساقه دارای کمترین مقدار بورنئول (۴/۳%) و اسانس سرشاخه گلدار دارای حداکثر مقدار بورنئول (۴/۲۰%) بود.

 

 

در مقایسه اسانس سرشاخه گلدار جمعیت‌های مختلف نتایج نشان داد که بازده اسانس‌ها از ۱۳/۰ درصد تا ۲۰/۱ درصد متفاوت است. کمترین مقدار بازده اسانس مربوط به جمعیت استان اردبیل، شهرستان مشکین شهر۲ (۱۳/۰ درصد) و بیشترین مقدار بازده اسانس مربوط به جمعیت آذربایجان غربی، شهرستان پیرانشهر (۲۰/۱ درصد) بود. همچنین تجزیه اسانس‌ها نشان داد که کل اکسشن‌های مورد مطالعه بر اساس آنالیز کلاستر در چهار خوشه مجزا قرار گرفتند. ترکیب اصلی اسانس در خوشه ۱ (شامل دو جمعیت) آلفاپینن و بورنیل استات بود و بیشترین مقدار بورنیل استات (۳/۹درصد) و آلفاپینن (۶/۶درصد) به ترتیب در جمعیتهای بانه ۱ و بانه ۲ مشاهده گردید. . در اسانس اکسشن های خوشه ۲ (شامل چهارده جمعیت) مقدار بورنیل استات و آلفا پینن نسبت به جمعیتهای خوشه ۱ بسیار کمتر بوده و این جمعیتها بر اساس مقادیر ترکیب‌های بورنئول، سنتولیناالکل، ۸،۱- سینئول، سیس-کریزانتنیل استات، کامفر، جرماکرنD  به صورت کاملاً متمایزی گروه بندی شدند. خوشه ۲ به دو خوشه ۳ و ۴ تقسیم شد. جمعیتهای خوشه ۳ (شامل پنج جمعیت) با مقدار میانگین بالاتر  ۸،۱- سینئول و جمعیتهای خوشه ۴ (شامل نه جمعیت) با مقادیر میانگین بالاتر سنتولیناالکل از هم متمایز شده‌اند. جمعیت مشکین‌شهر۲ موجود درخوشه ۳ منبع غنی از ۸،۱- سینئول (۵/۷۳ درصد) بود و جمعیت تبریز بالاترین مقدار بورنئول (۴/۲۰ درصد) را در بین همه نمونه ها داشت. خوشه ۴ به دو خوشه ۵ و ۶ تقسیم شدند. . جمعیتهای کلاستر ۵ دارای مقدار میانگین بالایی از دو ترکیب  ۸،۱- سینئول و سیس-کریزانتنیل استات بودند.جمعیت سردشت، خوشه ۵ بالاترین مقدار کامفر (۸درصد) و سیس کریزانتنیل استات (۳/۱۴درصد) و جمعیت مریوان بالاترین مقدار جرماکرنD (4/6درصد) را داشتند. جمعیتهای خوشه ۶ دارای میانگین بالاتری از سنتولیناالکل بودند. جمعیت استهبان خوشه ۶ بالاترین مقدار سنتولیناالکل (۶/۳۰ درصد) را داشت.
واژه‌های کلیدی Achillea filipendula :، اسانس، ۸،۱- سینئول، سنتولیناالکل، بورنئول، ای-بتا-اوسیمن

 

فصل اول

 

کلیات

پایان نامه : مطالعه­ ی­ مسائل جهان اسلام و بررسی آنها

فصل سوم: محورهای مطالعه و روش تحقیق
 
فصل اول: مقدمه                                     
اولین فصل این پژوهش گفتار آغازین، بیان مسئله، طرح و تحدید موضوع، اهداف اصلی و فرعی، اهمیت موضوع تحقیق و ضرورت انجام پژوهش را شامل می­شود. در گفتار آغازین درباره­ی مطالعه­­ ی جهان اسلام، نقش آن در جهان، کلیت و گستردگی آن و مسائل مهم این جهان سخن گفته شده است. پس از پرداختن به  بیان مسئله، به طرح و تحدید موضوع پرداختیم و جنبه­­ها و ابعاد اصلی را بررسی کردیم. سپس هدف اصلی و اهداف فرعی را بیان نموده و توجه خود را به اهمیت موضوع تحقیق معطوف نمودیم، همچنین ضرورت انجام پژوهش را با توجه به مسائل موجود مورد مطالعه قرار دادیم.
 

 

• ۱ – گفتار آغازین

همانطور که می­دانیم مطالعه­ ی­ مسائل جهان اسلام و بررسی آنها، تاکنون از جنبه­های گوناگون مورد توجه صاحبنظران و محققین در این حوزه قرارگرفته ونظر آنان را به خود جلب نموده است. جهان اسلام امروزه به عنوان واحدی عظیم، مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته است. لازم به ذکر است این عظمت پس از ظهوراسلام درجزیره­العرب حادث شد. این گستردگی هم از لحاظ سیاسی و هم از لحاظ جغرافیایی، فرهنگی و جمعیتی  در نظر گرفته می­شود که این خود عاملی است تا این مجموعه­ی عظیم نقش مهمی را در میان مسایل روز ایفا کند و توجه قدرت­های بزرگ را به خود جلب نماید. لزوم مطالعه­ جهان اسلام و اعضای آن نیز از همین نکته مشخص می­گردد. شناخت کامل و همه جانبه­ی این واحد عظیم به مستحکم­تر شدن پایه­ های اسلامی حکومت و تقویت روابط  بین کشورها و در نهایت کوتاه شدن دست بیگانگان منجر می­شود. مطالعه­ هر چه بیشتر و شناخت همه جانبه از تمامی ابعاد توسط کارشناسان این حوزه و ارائه­ نتایج به مدیران، سیاستگذارای و برنامه ریزی در این زمینه را تسهیل می­بخشد.

 

 

جهان اسلام از نظر جغرافیایی شامل سرزمین­های وسیعی می­شود که بدنه­ی اصلی آن به شکل مستطیلی از کرانه­های اقیانوس اطلس شروع شده، تا جنوب غربی و شمال شرقی آسیای مرکزی امتداد می­یابد و واحدهای کوچک­تری چون آلبانی را نیز شامل می­گردد، در اقیانوس هند، بنگلادش، بخش بزرگی از هند و سراسر پاکستان و شبه جزیره­ی مالاکا، جزایر مالدیو، سوماترا، جاوه، برونئی، گینه نو و میندانائو را در برمی­گیرد و همچنین شامل قسمت عمده­ی آسیا و آفریقا و بخشی از اروپا می­شود.  این جهان با بیش از ۳۱ میلیون کیلومتر مربع، بالغ بر یک پنجم مساحت خشکی­های زمین را در برمی­گیرد، ۵۷ کشور اسلامی را در خود جای داده است که همگی آنها عضو سازمان کنفرانس اسلامی هستند و بسیاری از کشورهایی که از لحاظ سیاسی و اقتصادی در موقعیت بسیار حساسی قرار دارند در این حوزه واقع می­شوند.(صفوی،۱۳۸۷: ۳۴)
توجه به گستردگی جهان اسلام  این مطلب را می­رساند که طیف وسیعی از اتفاقاتی که در جهان حادث می­شود می ­تواند به نوعی با این واحد ارتباط داشته باشد. این ارتباط نوعی شناخت همه جانبه را در مورد ابعاد گوناگون جهان اسلام طلب می­نماید. می­توان اینگونه بیان نمود که این جهان به عنوان یک قطب سیاسی و یک قطب جمعیتی از لحاظ استراتژیکی مورد توجه در تمامی عرصه­ها قرار گرفته است و درصحنه­های جهانی نقش عمده وپایگاه بسیارمستحکمی را داراست. همچنین این مجموعه پس از ظهور اسلام شامل تغییرات زیادی بوده تا شکل کنونى را به دست آورده است.
مطالعه­ این جهان در دو سال اخیر، به سبب وجود تحولاتی که در تعدادی از کشورهای اسلامی تحت عنوان بیداری اسلامی صورت گرفت توجه کارشناسان  این حوزه را به خود جلب نموده است. دغدغه­ی ذهنی ما در این تحقیق بررسی جنبه­های مختلف جهان اسلام است. این ابعاد شامل شرایط فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی، جمعیتی و  . می­شود. به تعبیر دیگر در جریان تحقیق تلاش خواهیم کرد تا با مطالعه­ دقیق اسناد و اطلاعات موجود به شناخت جهان اسلام به عنوان یک کل و بررسی ویژگی­های کشورهای اسلامی به عنوان اجزای تشکیل دهنده­ی آن بپردازیم. لزوم بررسی جهان اسلام به عنوان یک واحد عظیم و کشورهای عضو این جهان جهت بدست آوردن اطلاعات دقیق و صحیح در این حوزه از مسایل مهم و خاص در این پژوهش به شمار می­رود.
البته بیان این مطلب حائز اهمیت است که بدست آوردن تمامی اطلاعات در این زمینه به دلیل گستردگی و تنوع موضوعات کاری دشوار بوده و بعضا به دلیل نبود اطلاعات جامع و کامل در زمینه ­های فوق، با مطالعه اسنادی سعی نمودیم تا به بررسی حوزه­هایی از جهان اسلام و اعضای آن بپردازیم.
 
امروزه مشخصات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، جمعیتی و تکنولوژیکی کشورها از یک جهت به عنوان یک نیروی مهم تعیین­ کننده در سرنوشت )اقتصادی، سیاسی و فرهنگی وضعیت( فعلی جوامع محسوب می­شوند و از طرف دیگر با عملکرد کیفی خود می­توانند در تعیین چشم انداز آینده­ی کشورها و نواحی در جهان اسلام به صورت­های مثبت یا منفی نقش داشته باشند. اکنون جهان اسلام به عنوان یک نیروی عظیم اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در تمام صحنه­های جهانی مطرح شده و معادلات سیاسی بسیاری را برهم زده است.
جهان اسلام به عنوان یک واحد گسترده در زمینه ­های فرهنگی، سیاسی، نظامی  و همچنین در عرصه­های دور و نزدیک قاره­ها و تمام سرزمین­های جهان به وضوح مطرح بوده و عاملی مهم از لحاظ اجتماعی و فرهنگی به شمار می­رود. درمحافل اجتماعی، سیاسی، اقتصادی وفرهنگی جهان همواره به عظمت جهان اسلام وکشورهای اسلامی تاکید می­شود، زیرا این جهان شناخته شده، حدود ۲۲ درصد جمعیت دنیا و ۲۵ درصد کشورهای جهان را در خود جای داده و همچنین درصحنه­های جهانی نقش عمده وپایگاه بسیارمستحکمی را داراست. مسلماً مطالعه و تحلیل موقعیت­های فرهنگی، اجتماعی، ایدئولوژی واقتصادی این جامعه و همچنین سیمای آینده­ی آن ازجهات بالابسیارحائزاهمیت است.
به تعبیر دیگر ما در جریان تحقیق تلاش خواهیم کرد تا با بهره گرفتن از روش اسنادی در پی آن باشیم تا با شناخت مختصات این مجموعه، اجزای آن، موقعیت جهان اسلام را در کشورهای اسلامی مورد بررسی قرار دهیم.
 

 

• ۱- طرح و تحدید موضوع

همانگونه که پیش از این بیان شد، جهان اسلام به عنوان واحدی عظیم از لحاظ ابعاد سیاسی، اجتماعی، جمعیتی، جغرافیایی و فرهنگی در نظر گرفته می­شود. می­توان در مورد جهان اسلام به بررسی مسائل مختلفی پرداخت به دیگر سخن گستره­ی موضوعات در مورد این جهان آنچنان وسیع است که جهت بررسی آنها باید فهرستی طولانی از موضوعات تحقیق را تهیه نمود. لذا جهت ترسیم نمودن محدوده­ موضوعی این پژوهش اشاره به نکات زیر ضروری است.
در این پژوهش به بررسی جنبه­های مختلف جهان اسلام چون ابعاد گوناگون زیر می­پردازیم.
در بعد اجتماعی به بررسی ابعاد گوناگون کشورهای اسلامی در سطح ویژگی­های اجتماعی مبادرت ورزیدیم.
در بعد سیاسی به بررسی انواع ویژگی­های کشوهای اسلامی در خصوص جزئیات سیاسی اقدام کردیم.
در بعد اقتصادی به مطالعه­ مشخصاتی از کشور­ها پرداختیم که در سرنوشت اقتصادی آنها تاثیر عمده دارند.
همچنین به بررسی مسایلی چون ارتباطات درون فرهنگی و میان فرهنگی، همگرایی و واگرایی جهان اسلام و بیداری اسلامی، مبادرت ورزیدیم.
 
 

 

• ۱– اهداف فرعی و اصلی

هدف اصلی تحقیق عبارت است از یک پژوهش اکتشافی درباره­ی مختصات جهان اسلام و ارتباطات فرهنگی به منظور تامین منبع درسی جهت دوره کارشناسی ارشد رشته تبلیغ و ارتباطات فرهنگی.
اهداف فرعی تحقیق عبارت اند از:
۱ -بررسی کلیات و مفاهیم
۲-بررسی توزیع جغرافیایی
۳-بررسی ویژگی های جمعیت شناختی  جهان اسلام
۴-مطالعه شرایط اقتصادی جهان اسلام
۵-مطالعه اوضاع سیاسی جهان اسلام
۶-مطالعه اوضاع اجتماعی جهان اسلام
۷-مطالعه بیداری اسلامی
۸-بررسی ارتباطات درون فرهنگی در جهان اسلام و ارتباطات فرهنگی میان کشورهای اسلامی
۹-برررسی همگرایی و واگرایی کشورهای اسلامی
 
 

 

• ۱– اهمیت موضوع تحقیق

در باب اهمیت موضوع تحقیق می­توان بیان کرد که جهان اسلام با در نظر گرفتن آنچه در مورد ابعاد گوناگون و وسیع آن می­دانیم بسیار نیازمند مطالعه و بررسی است. با دانستن ویژگی­های مهم سیاسی، جمعیتی، جغرافیایی و فرهنگی جهان اسلام اهمیت بررسی این موضوع به خوبی نمایان می­شود. در ضمن این مطلب که تا به حال خود جهان اسلام به عنوان یک کل،کمتر در نظر گرفته شده است و ویژگی­های متفاوت آن از لحاظ وضعیت جغرافیایی، اجتماعی و . تنها در مورد تک تک کشورهای اسلامی مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است.
دیگر موضوع اینکه همگرایی جهان اسلام نیز به عنوان یک قطب بزرگ سیاسی و اجتماعی تا به حال به صورت جدی مورد مطالعه قرار نگرفته است. همگرایی این واحد عظیم می ­تواند موجب تحولات عمده و بزرگی در خود جهان اسلام(کشورهای اسلامی) و کل جهان گردد.
آنچه به عنوان ویژگی­های اجتماعی در این واحد عظیم وجود دارد چون دین، زبان، نژاد، جمعیت، نرخ تولد ونرخ مرگ ومیر از آنجایی مهم می­نماید که جزء خصوصیات مهم یک جامعه برشمرده می­شوند. جهان اسلام همواره از لحاظ سیاسی مورد توجه قدرت­های جهان قرار گرفته است. بررسی آنچه در شرایط جدید روی می­دهد مستلزم دانستن اطلاعات پایه در مورد این ویژگی­ها است.
همگرایی و واگرایی کشورهای اسلامی در جهان اسلام از اهمیت بالایی برخورداراست. در گروی همگرایی بالا و تقلیل واگرایی­ها جهان اسلام به وحدتی همه جانبه دست پیدا خواهد کرد. در این صورت قدرت همراه این عظمت خواهد شد و مطمئنا راهی جهت پیشبرد اهداف والای اسلامی و انسانی در پیش روی ما قرار خواهد گرفت.
می­توان از جنبه­های مهم دیگر در موضوع انتخاب شده به بحث بیداری اسلامی اشاره نمود. آنچه به عنوان موجی فراگیر در کشورهای اسلامی اتفاق افتاد و یکی پس از دیگری جوامع اسلامی را در معرض تغییر و ایستادگی در برابر ظلم قرار داد، هم­اکنون این پدیده از موضوعات مورد گفتگو در اکثر محافل سیاسی و علمی است. همچنین مطالعه­ علل پیدایش این انقلاب­ها و اعتراضات و دلیل شکل­ گیری آنها از مقولات مهم بر شمرده می­شود. اهمیت دیگر مطالعه­ نقش رسانه­ها در شکل گیری این اعتراضات و انقلاب­ها می­باشد.
 
 

 

• ۱– ضرورت انجام پژوهش

یکی از دلایلی که ضرورت انجام پژوهش را در این زمینه مشخص می­ کند، موضوعات اخیری است که در جهان اسلام اتفاق افتاده است. آنچه تحت عنوان بیداری اسلامی در کشورهایی چون بحرین، لیبی، تونس، مصرو . در دو سال اخیر رخ داد، نیازمند مطالعه و بررسی است.
همچنین وجود تفرقه­های مذهبی در کشورهای اسلامی، نشان می­دهد که مطالعه­ همگرایی و واگرایی بین کشور­های اسامی ضروری است. بررسی علل ایجاد همگرایی و دلایل ایجاد واگرایی در جهان اسلام می ­تواند از وقوع بیشتر این پدیده جلوگیری نماید. مطالعه­ پدیده­ واگرایی و علل بروز این پدیده در جهان اسلام نیز ضرورت انجام پژوهش را مشخص می­ کند. با مطالعه­ دقیق و یافتن دلالیل آن می­توان از بروز آن جلوگیری نمود. واگرایی را به همگرایی بدل نمود و زمینه قدرتمند شدن جهان اسلام را فراهم نمود.
پرهیز از نگاه جزئی به جهان اسلام و نادیده گرفتن تاثیر اجزای آن( کشورهای اسلامی) به عنوان یک کل در رخ دادن پدیده­های گوناگون وپرهیز از پرداختن به مسایل حاشیه ای از دیگر دلایل ضرورت انجام پژوهش می­باشد.
جهت مطالعه­ بهتر و موثرتر در مورد جهان اسلام و کشورهای موجود در آن به اطلاعات دقیق و به روزتری احتیاج داشتیم. در مطالعات مقدماتی در منابع و مدارک موجود در  راستای موضوع مورد نظر اطلاع یافتیم که ویژگی­هایی مربوط به کشورهای اسلامی در ابعاد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، نوع و تعداد رسانه­ها مربوط به سالیان دور است، بنابراین ما تلاش نمودیم تا اطلاعات به روزتری نسبت به مدارک گردآوری شده درگذشته بیابیم.

 

 

امروزه باتوجه به اینکه بیش از یک میلیارد نفرمسلمان در گوشه وکنارجهان زندگی می­ کند وزعامت ورهبری بسیاری از دولت­های دنیا را بدست دارند ولی بدلیل ناهماهنگ بودن باهمدیگر وعدم اتحاد و همبستگی هر روزبیش ازپیش از ناحیه­ی بیگانگان ضربات جبران­ ناپذیری نسبت به اسلام وامت اسلامی وارد می­شود ومسلمانان هرروز بیش از دیروز قدرت واقتدار خود را از دست می­ دهند، اختیارات از آنان سلب می­شوند، به بهانه­های مختلفی مورد اتهام و محکومیت قرارگرفته وعملا صحنه­ی رقابت­ها و تاخت وتازهای آنان قرار می­گیرند.
فقدان منبع روزآمد در درس مختصات جهان اسلام و موضوع مورد بحث باعث شده تا اطلاعات در مورد جهان اسلام تنها در سطح ارائه مطالب در مورد ویژگی­های کشورهای اسلامی باشد­ وهیچ­گاه به صورت کلی به جهان اسلام پرداخته نشده است. لازم به ذکر است در گذشته­های دور استعمارگران اطلاعات دقیقی در مورد جهان اسلام در اختیار داشتند.آنها از این اطلاعات به منظور پیش بینی روش­هایی جهت فتنه انگیزی در بین مسلمانان استفاده می­کردند این در حالی بود که خود مسلمین در این زمینه فعالیت­­ها و پژوهش­های منسجمی را انجام نداده بودند. مطلب فوق ضرورت انجام اینگونه از پژوهش­ها را توسط خود مسلمین روشن می­سازد.