سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه

۲-۲- ارزش­های شخصی.۱۲

 

۲-۲-۱- تعریف ارزش­های شخصی.۱۲

 

۲-۲-۲- منشا پیدایش ارزش­ها۱۳

 

۲-۲-۳- ماهیت ارزش­ها۱۴

 

۲-۲-۴- نقش و اهمیت ارزش­ها۱۵

 

۲-۲-۵- شکل گیری و تحول ارزش­ها۱۵

 

۲-۲-۶- تعارض ارزش­ها۱۶

 

۲-۲-۷- کارکرد ارزش­ها۱۶

 

۲-۲-۸- ارزش­ها از دیدگاه نظریه­ های های روانشناسی.۱۷

 

۲-۲-۸-۱- نظریه وبر.۱۷

 

۲-۲-۸-۲-  نظریه اشپرانگر۱۷

 

۲-۲-۸-۳- نظریه روان­کاوی.۱۸

 

۲-۲-۷-۴- نظریه وجودی.۱۸

 

۲-۲-۸-۵- رویکرد انسان­گرایانه آلپورت۱۹

 

۲-۲-۸-۶- نظریه هافمن.۱۹

 

۲-۲-۷-۷- نظریه راکیچ۱۹

 

۲-۲-۸-۸- نظریه اولویت­های ارزشی شوارتز .۲۰

 

۲-۳- حمایت اجتماعی۲۵

 

۲-۳-۱- تعاریف حمایت اجتماعی.۲۵

 

۲-۳-۲- انواع حمایت اجتماعی۲۸

 

۲-۳-۳- منابع حمایت اجتماعی۳۰

 

۲-۳-۴- نظریه­ های مربوط به حمایت اجتماعی.۳۲

 

۲-۳-۴-۱- دیدگاه روان پویشی.۳۲

 

۲-۳-۴-۲- دیدگاه روانی – اجتماعی.۳۲

 

۲-۳-۴-۳- رویکرد انسان­گرا.۳۳

 

۲-۳-۴-۴- دیدگاه شناختی.۳۴

 

۲-۳-۴-۵- دیدگاه یادگیری اجتماعی – شناختی۳۴

 

۲-۳-۵- مدل­های مطرح شده پیرامون حمایت اجتماعی۳۵

 

۲-۳-۵-۱- مدل اپی ژنتیک۳۵

 

۲-۳-۵-۲- مدل سلسله مراتبی جبرانی.۳۶

 

۲-۳-۵-۳- مدل صمیمیت۳۶

 

۲-۳-۵-۴- مدل تعداد حمایت کننده­ های در دسترس۳۶

 

۲-۳-۵-۵- نظریه دو عاملی سلامت هیجانی۳۷

 

۲-۳-۵-۶- چشم­انداز محیط نگر.۳۷

 

۲-۳-۵-۷- چشم­انداز تفاوت فردی.۳۸

 

۲-۳-۵-۸- تئوری نظام شبکه ­های ارتباطی۳۸

 

۲-۳-۵-۹- مدل در دسترس بودن حمایت اجتماعی.۳۹

 

۲-۳-۵-۱۰- مدل سپر در برابر استرس.۳۹

 

۲-۳-۵-۱۱- نظریه اثر اصلی یا تاثیر مستقیم۴۰

 

۲-۴- اضطراب مرگ.۴۰

 

۲-۴-۱- تعریف مرگ.۴۰

 

۲-۴-۲- مراحل مرگ.۴۱

 

۲-۴-۳- شکل­ گیری مفهوم مرگ۴۱

 

۲-۴-۴- تعریف اضطراب مرگ.۴۱

 

۲-۴-۵- انواع اضطراب مرگ.۴۲

 

۲-۴-۶- دیدگاه­های نظری مربوط به مرگ.۴۴

 

۲-۴-۶-۱- روانکاوی۴۴

 

۲-۴-۶-۲- وجودگرایی۴۴

 

۲-۴-۶-۳- نظریه کوبلر- راس۴۶

 

۲-۴-۷- اضطراب مرگ از دیدگاه اسلام۴۷

 

۲-۴-۸- ترس از مرگ به مثابه اضطرابی واقعی.۴۸

 

۲-۵- پیشینه تحقیقاتی.۵۰

 

۲-۵-۱- تحقیقات انجام شده در زمینه ارزش های شخصی.۵۰

 

۲-۵-۲- تحقیقات انجام شده در زمینه حمایت اجتماعی۵۱

 

۲-۵-۳- تحقیقات انجام شده در زمینه اضطراب مرگ.۵۴

 

فصل سوم۵۶

 

۳-۱- روش و طرح پژوهش.۵۷

 

۳-۲- جامعه آماری تحقیق، روش نمونه گیری و حجم نمونه۵۸

 

۳-۳- موقعیت، شیوه اجرا و جمع­آوری اطلاعات۵۷

 

۳-۴- ابزار گردآوری داده­ ها.۵۷

 

۳-۵- اعتبار مقیاس­های پژوهش بر اساس تحلیل عاملی تأییدی۵۸

 

۳-۶- مقیاس اضطراب مرگ.۵۸

 

۳-۶-۱- پایایی مقیاس اضطراب مرگ۵۹

 

۳-۶-۲- اعتبار سازه مقیاس اضطراب مرگ۵۹

 

۳-۷- مقیاس حمایت اجتماعی۶۰

 

۳-۷-۱- پایایی مقیاس حمایت اجتماعی.۶۱

 

۳-۷-۲- اعتبار سازه مقیاس حمایت اجتماعی.۶۱

 

۳-۸- مقیاس زمینه­یاب ارزشی شوارتز (SVS).62

 

۳-۸-۱- پایایی مقیاس زمینه­یاب ارزشی شوارتز (SVS)63

 

۳-۸-۲- اعتبار سازه مقیاس زمینه­یاب ارزشی شوارتز (SVS)63

 

۳-۹- روش­های آماری۶۴

 

فصل چهارم۶۵

 

۴-۱- شاخص‌های آمار توصیفی.۶۶

 

۴-۲- یافته­ های استنباطی.۷۱

 

فصل پنجم۷۷

 

۵-۱- بحث و نتیجه ­گیری۷۸

 

۵-۲- محدودیت­های پژوهشی۸۶

 

۵-۳- پیشنهادها۸۶

 

۵-۳-۱- پیشنهادهای پژوهشی .۸۶

 

۵-۳-۲- پیشنهادهای کاربردی۸۶

 

منابع.۸۸

 

منایع فارسی.۸۹

 

منابع لاتین۹۵

 

مقدمه

 

انسان در طول تاریخ همیشه به نحوی دستخوش دگرگونی، تغییر و تحولاتی بوده است. این تغییرات باعث شده است که انسان مجبور باشد خود را با این شرایط جدید سازگار کند. یکی از این تغییرات پدیده مرگ است. مرگ، شخصی­ترین و حتمی­ترین واقعیت درونی انسان­ها است. تفکر درباره مرگ بخش انفکاک­ناپذیری از روند زیستن بوده است که شاید بتوان ادعا کرد که بدون آن و ترس­های ناشی از آن، انگیزش کافی برای حیات وجود نخواهد داشت. از آن­جایی که مرگ بخش اجتناب­ناپذیر در زندگی هر فردی است، اشتغال فکری افراد در رابطه با مرگ و مردن نیز از امور اجتناب­ناپذیر می­باشد یکی از مهمترین ملاحظات بشر در ارتباط با مرگ و مردن موضوع ترس (هراس) از مرگ یا اضطراب مرگ است. اگر وجود ترس در انسان را واکنشی طبیعی بدانیم، هیچ ترسی طبیعی­تر از هراس بشر از مرگ نیست. از سوی دیگر شاید بتوان مرگ را بزرگترین و مهمترین سرچشمه ترس­ های آدمی دانست. واکنش­های هیجانی از ترس و جلوه­های گوناگون آن آغاز می­شود و سایر انواع عواطف را  نیز دربرمی­گیرد. در این میان بیشتر، عواطف آزاردهنده مانند اضطراب، افسردگی، خشم و احساس گناه دارد (مورین و ولش[۱]، ۲۰۰۶). اضطرابی که در برابر مرگ ایجاد می­شود پدیده­ای طبیعی و دارای ارزش زیست­شناختی است، زیرا در غیاب این اضطراب، حیات در معرض خطر قرار می­گیرد. لذا این اضطراب از اجزای سازنده نهاد بشری و عاملی ضروری برای استمرار حیات فردی است. اما ترس از مرگ زمانی به عنوان یک آشفتگی هیجانی تلقی می­گردد که از حد طبیعی خود خارج شود و فرد را دچار استیصال و درماندگی نماید. به طوری که اشتغال فکری در مورد مرگ مانع از طی شدن روند طبیعی زندگی گردد. این نوع اضطراب در مبتلایان به بیماری­های مزمن و طولانی شایع­تر است (بلسکی[۲]، ۱۹۹۹). افراد بیمار با توجه به ویژگی­های مربوط به بیماری، از وضعیت جسمی و روانی خاصی برخوردارند که ممکن است موانع و محدودیت­هایی را در زندگی برای آن­ها ایجاد کند و این موانع منجر به سرخوردگی و انزوا از فعالیت های اجتماعی می­شود. این کناره­گیری و اجتناب­ها خود زمینه ساز حالات افسردگی و اضطرابی می­شود. افراد بیمار با توجه به ماهیت بیماری خود در معرض اضطراب مرگ هستند و این اضطراب همان طور که گفته شد در بیماری­های مزمن مانند سرطان­ها، بیماری های قلبی، ایدز، ام اس و هپاتیت بیشتر مشاهده می­شود. در نتیجه بجاست که با فراهم کردن بسترهای حمایتی در جامعه و با شناسایی مشکلات و موانعی که در زندگی بیماران وجود دارد، در جهت رفع مشکلات، ارتقای روحیه و افزایش امیدواری و کاهش حالات افسردگی و اضطرابی بیماران تلاش شود. این پژوهش نیز با هدف شناخت عوامل ارزیابی­کننده درونی موثر بر نگرش بیماران (ارزش­ها) و تاثیر منابع تقویتی (حمایت اجتماعی) در اضطراب مرگ بیماران صورت گرفته است.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت  fotka.ir  مراجعه نمایید.

 

 

 

 

۱-۲- بیان مساله

 

بیماری تصلب چندگانه[۳] که به اختصار به آن ام اس (MS) گفته می­شود، یک بیماری مزمن دستگاه اعصاب مرکزی (یعنی مغز و نخاع) می­باشد. در حال حاضر در حدود دو میلیون نفر در سرتاسر دنیا دچار این بیماری می­باشند. ام اس، بیماری مزمن و ناتوان­کننده ­ای است که ماده سفید مغز را درگیر می­ کند. دمیلینیزه شدن ماده سفید سبب ایجاد اختلالات و عوارضی در دستگاه عصبی می­شود (حسن­علیزاده و صدر­خوانلو، ۱۳۸۰). نمی­توان علت خاصی را در بروز این بیماری دخیل دانست اما مجموعه ­ای از علل محیطی، عفونی، ژنتیکی، ایمنی، ویروس­ها، سموم، سوخت و ساز و موادی چون اکسیدنیتریک در بروز آن دخیل اند (براون[۴]، ۲۰۰۵).

 

ام اس معمولاً درمان قطعی ندارد، هدف اصلی درمان ام اس، متوقف کردن ناتوانی پیشرونده ناشی از حملات حاد، ام اس عودکننده، بهبود یابنده یا پیشرونده مزمن است و به این منظور از داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها[۵] و اینترفرون­ها[۶]یی مانند آونکس[۷] و اینترفرون بتا – ۱ ب[۸] استفاده می شود (براون، ۲۰۰۵؛ جنتی، عظیمی و محمودی، ۱۳۸۱). اما، ممکن است حادثه بزرگتر از تغییر جسمی، تغییرات روحی و روانی آن­ها باشد. روان بیمار ام .اس تحت تأثیر جسم وی قرار می­گیرد و سخت وی را آزار می­دهد(روگلیاتی[۹] و همکاران، ۲۰۰۶؛ جاناردان و باکسی[۱۰]، ۲۰۰۲).

 

سلامت روان از اهم مسائل بهداشتی است و چگونگی تفکر، احساس و عملکرد ما را در مواجهه با موقعیت­های زندگی نشان داده و به درک ما از خود و زندگی معنی می­دهد، به طوری که در تعریف، به عنوان علمی برای بهزیستی، رفاه اجتماعی و سازش منطقی با پیش­آمدهای زندگی قلمداد می­شود (روگلیاتی و همکاران، ۲۰۰۶).

 

اهمیت پرداختن به جنبه­ های روانی سلامت بر کسی پوشیده نیست . یکی از مهم­ترین دلایل اهمیت بهداشت روان، شیوع بالا و ناتوان­کننده و نیز بسیار شدید و طولانی بعضی از اختلالات روانی است، بطوریکه طبق گزارش مجامع علمی، حدود نیم میلیارد نفر از مردم دنیا از اختلالات روانی و مغزی رنج می­برند و میلیون­ها فراموش شده درد و رنج خود را پشت دیوارهای ناامیدی نه تنها در سکوت و انزوا، بلکه در احساس شرمساری، محرومیت و مرگ تحمل می­ کنند سلامت روان در بیماران مبتلا به ام اس به دلیل درگیری وسیع ماده سفید، دچار اختلال می شود . در همه­گیرشناسی[۱۱] ام اس وارد شدن ضربه های روحی و استرس نیز دخیل است (جنتی، عظیمی و محمودی، ۱۳۸۱).

 

کی از مواردی که می ­تواند در ارتباط با بیماران ام اس بررسی شود میزان اضطراب مرگ[۱۲] افراد و دیدگاه آنان نسبت به مرگ است. مرگ واقعیتی اجتناب­ناپذیر است و هر شخصی ممکن است نسبت به آن برداشت و واکنش منحصر به فرد داشته باشد. مرگ به خاطر ماهیت پر از ابهامش، برای بسیاری از انسان­ها به صورت تهدیدآمیز جلوه می­ کند. جانسز[۱۳] و همکاران (۲۰۰۴) نشان دادند که مبتلایان به ام اس سطح بالایی از تنش و احساس شدید افسردگی را تجربه می­ کنند و از سلامت روان پائین برخوردار بودند و اضطراب بالایی را نسبت به مرگ گزارش داده­اند. بیماری ام اس به دلیل عدم درمان قطعی و بوجود آمدن محدودیت­های حرکتی برای بیمار و از دست دادن فعالیت­های عادی و روزمره که از ویژگی­های این بیماری است،  اثرات روانی منفی زیادی را در فرد ایجاد می­ کند و استرس و اضطراب وی را افزایش می­دهد که این به نوبه خود سبب تشدید بیماری می­شود.

 

اضطراب و ترس از مرگ در میان تمام فرهنگ­ها متداول است و گروه­ها و ادیان مختلف به طرق گوناگون با آن برخورد می­ کنند(هورتا و یاپ[۱۴]، ۲۰۰۶). از آنجایی که مرگ هرگز تجربه نشده و هیچ کس به وضوح آن را لمس نکرده است همه به نوعی در مورد آن دچار اضطراب هستند، ولی هرکس بنابر عوامل معینی درجات مختلفی از اضطراب مرگ را تجربه می­ کند و این اضطراب در بیماران بیشتر است (سینگ[۱۵]، سینگ و نیزامی[۱۶]، ۲۰۰۳).

 

درجات معینی از اضطراب مرگ از این جهت که فرد را مجبور می­ کند که از برخی شیوه ­های زندگی همراه با خطر دوری گزیند، می ­تواند سودمند تلقی شود. اگرچه باید تذکر داد که درجات خیلی زیاد اضطراب مرگ می ­تواند باعث اختلال در زندگی عادی روزانه فرد شود ( گایر[۱۷]، ۲۰۰۲).

 

تورسون[۱۸]و همکاران (۱۹۹۳)، در پژوهش خود که در رابطه با بیماران سرطانی انجام دادند به این نتیجه دست یافتند که ۷۶% آنان دارای اضطراب مرگ بالایی بودند. همچنین گاسر[۱۹] و همکاران (۱۹۸۸) در تحقیق مشابهی با بیماران قلبی، به این نتیجه رسیدند که بیماران همواره، حتی زمانی که عمل موفقیت آمیز داشته اند و از لحاظ جسمی سالم هستند باز هم دارای اضطراب مرگ بوده و دید منفی نسبت به مرگ دارند.

 

در ارتباط با بیماران علاوه بر درمان­های دارویی حمایت خوب خانواده، دوستان و اعضای تیم درمانی از آن­ها ضرورت دارد تا خود را تنها احساس نکنند(عامر، ۱۳۸۰). با توجه به اینکه وضعیت روانی بیمار ام اس تحت تاثیر شرایط جسمانی وی قرار دارد، حمایت‌های‌ روانی‌، تشویق‌ و اطمینان‌ دادن‌ به‌ بیماران‌ جهت‌ کمک‌ به‌ جلوگیری‌ از پیدایش‌ ناامیدی‌ به‌ درمان‌ ضروری‌ است‌.

 

حمایت اجتماعی[۲۰] یکی از مهمترین شکل­های روابط اجتماعی است و برخورداری از آن و ادراک و تصور آن و همچنین نیاز به آن با توجه به سن، جنس، شخصیت و حتی فرهنگ می ­تواند متفاوت باشد. حمایت اجتماعی ادراک شده، احساس ذهنی از تعلق داشتن، مورد عشق و احترام بودن و پذیرفته شدن است. چنین احساسی، جایگاهی امن را برای فرد فراهم می­ کند که در آن با ایجاد روابط صمیمانه و نزدیک، به احساس ارزشمند بودن و در نتیجه خودپنداره­ای مثبت دست می­یابد و این همان سپر محافظ در برابر وقایع استرس­زا و فرصتی برای رشد و خود­شکوفایی است(نیسی، شهنی­ییلاق و فراشبندی، ۱۳۸۴).

 

سطوح متوسط شبکه اجتماعی و حمایت اجتماعی به طور دایمی در حال تغییر است و در رهبری و میزان این تغییرات تفاوت های فردی وجود دارد. با این حال تحقیقات نشان می­دهد افرادی که روابط اجتماعی بیشتری دارند، سلامتی بهتر و نرخ مرگ و میر کمتری در برابر بسیاری از بیماری­ها از جمله اختلالات قلبی – عروقی، ایدز[۲۱] و سرطان نشان می­ دهند (ویلز[۲۲]، آلایر[۲۳]، السن[۲۴] و  استفنس[۲۵]، ۲۰۰۷).

 

یالوم[۲۶] (۱۳۹۰)، عقاید مذهبی، داشتن ارتباطات صمیمانه و برخورداری از حمایت اجتماعی را باعث کاهش نگرانی و ترس از مرگ می­داند و از ارتباط صحیح و دوستانه با اطرافیان به عنوان ساده­ترین و موثر­ترین راه ایجاد شادی در بین انسان­ها نام می­برد.

 

و کورتنز[۲۷] و همکاران (۱۹۹۶) و  کارابلاتلا[۲۸] (۲۰۰۵ به نقل از حیدری و همکاران ۱۳۸۷) بیان می­ کنند که حمایت اجتماعی زمانی که به اندازه کافی ادراک شود، در دسترس باشد و فرد از دریافت آن خشنود شود، می ­تواند با ایجاد احساس کنترل بیشتر، افزایش اعتماد به نفس، کاهش تاثیر رویدادهای منفی زندگی، بهبود پریشانی­های عاطفی و افزایش کیفیت زندگی در ارتقای سلامت روان فرد موثر باشد.

 

یکی از مواردی که نیازها و خواسته­ های انسانی را تنظیم و فرد از طریق آن به ارزیابی رفتار خود و دیگران می ­پردازد و به تفسیر محیط و جایگاه خود می ­پردازد، ارزش­های شخصی[۲۹] افراد است (رضایی و احمدوند، ۱۳۸۴). نظام ارزشی، به عنوان درونی­ترین لایه­های شخصیت و هویت­شکل دهنده پایه­ های نظام نگرشی و رفتاری افراد تعریف شده و مفاهیم صریح و تلویحی در نظر گرفته شده است که از لحاظ ابزاری و هدفی برای فرد برتر است و بر روی جهت­گیری­های رفتاری و تصمیمات او تاثیرگذار می­باشد (پینکورات و سیلبرسن[۳۰]، ۲۰۰۴، به نقل از نیکوگفتار، ۱۳۸۶).

 

ارزش­ها نقش بسیار مهمی در زندگی افراد ایفا می­ کنند و تاثیر بارزی بر رفتار و عملکرد افراد دارند. مطالعات متعددی که در این  زمینه انجام شده است، نشان داده که دخالت نظام ارزشی فرد در اغلب موقعیت­ها موثر است(احمدی ۱۳۷۸). با نگرش به اوضاع و احوال اجتماعات بشری و نظام اجتماعی و بررسی رابطه حقوق و ارزش­ها درمی­یابیم که در پهنه گیتی و در طول تاریخ، اقوام و ملل زیادی با عقاید مختلف به وجود آمده است و ادیان و مکاتب بسیاری ظهور کرده­اند که دارای نقاط مشترک و وجوه افتراق بوده ­اند. اما آنچه که موجب جدایی انسان­ها از یکدیگر شده و موجد تزاحم و تعارض گشته است و بینش­های تک بعدی و یک سونگری را بوجود می­آورد، اختلال در ارتباط ارزش­ها بوده است (جلالوندیان، ۱۳۷۸).

 

بنابراین با توجه به اینکه ارزش­های شخصی، نگرش­ها و برداشت های افراد از جهان اطراف را تعیین می­ کند، می ­تواند در دیدگاه فرد نسبت به مرگ نقش بسزایی داشته باشد و این تاثیرگذاری می ­تواند در کنار متغیرهای دیگری صورت پذیرد و در این پژوهش سعی شده است تا نقش متغیر حمایت اجتماعی نیز مورد بررسی قرار گیرد. از آنجا که اکثر تحقیقات انجام شده متغیرهای ارزش­های شخصی، حمایت اجتماعی و اضطراب مرگ را بصورت جداگانه و با متغیرهای متفاوتی مطالعه کرده­اند و محقق نتوانسته است تحقیقی در این­باره بیابد، بنابراین مسأله­ اساسی در پژوهش حاضر بررسی رابطه ارزش­های شخصی و حمایت اجتماعی با اضطراب مرگ در بیماران ام اس است.

 

۱-۳- اهمیت و ضرورت پژوهش

 

با در نظر گرفتن این مساله که ارزش­ها، نگرش­ها علایق از جنبه­ های بسیار مهم شخصیت هستند، کیفیت زندگی و چگونگی رفتار و مناسبت های افراد مستقیماً از نظام ارزشی و اصول اخلاقی که بدان پایبند هستند نشات می­گیرد (احمدی، ۱۳۶۸).